Από Ελεγκτής κομματάρχης με διακηρυγμένη φιλοδοξία να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίαςτο 2028, με όχημα το ΑΛΜΑ
Στις 18 Σεπτεμβρίου 2024 το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, σε ομόφωνη απόφασή του (8-0), έκρινε ότι ο τότε Γενικός Ελεγκτής επέδειξε «ανάρμοστη συμπεριφορά» και διέταξε την άμεση απόλυση του.
Η απόφαση, σκληρή σε διατύπωση και εκτενής (209 σελίδες), κατέστησε σαφές πως δεν διώκεται ο θεσμός της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αλλά, κρίνεται ο τρόπος άσκησης εξουσίας από τον επικεφαλής της. Η απόφαση δεν αφορούσε την ποιότητα των ελέγχων, αλλά τα ολισθήματα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Κρίθηκε η επαναλαμβανόμενη ανάρμοστη και συγκρουσιακή συμπεριφορά, οι δημόσιες αντιπαραθέσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η υπονόμευση θεσμικών γνωμοδοτήσεων και η παραβίαση της απαιτούμενης αμεροληψίας, με αποκορύφωμα αναφορές που προσέβαλαν το τεκμήριο αθωότητας ανώτατων κρατικών λειτουργών. Αυτό ήταν το σκεπτικό που οδήγησε ένα δικαστικό όργανο και όχι τη κυβέρνηση, να αποφανθεί ότι ο ρόλος του Γενικού Ελεγκτή δεν μπορούσε να συνεχίσει να υπηρετείται με τους συγκεκριμένους όρους. Το Δικαστήριο μίλησε ακόμη για «επικίνδυνες αντιλήψεις» ως προς τον τρόπο λειτουργίας του κράτους δικαίου και «προσφυγή σε λαϊκιστικά ακροατήρια».
Ο ίδιος ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, αντιμετώπισε την παύση ως πολιτική εκτέλεση και μίλησε για «μαύρη μέρα», υιοθετώντας έκτοτε μια γραμμή σκληρής αμφισβήτησης της απόφασης και του τρόπου λειτουργίας του κράτους… παρά ο ότι πριν την απόφαση, δήλωνε πως έχει εμπιστοσύνη στο θεσμό της Δικαιοσύνης.
Ο πρώτος χρόνος της πολιτικής Οδύσσειας
Μετά την παύση, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, διατηρώντας την συγκρουσιακή του συμπεριφορά, μετατόπισε την αντιπαράθεση από το πεδίο του θεσμικού διοικητικού ελέγχου στο πεδίο της πολιτικής, χωρίς να έχει σαφείς πολιτικές θέσεις για τα μεγάλα ζητήματα, πλην αυτού που αφορούσε τον ίδιο. Τον περασμένο Μάιο, ανακοίνωσε τη δημιουργία του κινήματος «ΑΛΜΑ», παρουσιάζοντάς το ως όχημα «επανεκκίνησης» και αντι-συστημικής λογοδοσίας, χωρίς όμως να μπορεί να κρύψει ότι ουσιαστικά αποτελεί όχημα που πιστεύει ότι θα τον οδηγήσει στη προεδρία της Δημοκρατίας το 2028.. Την ίδια περίοδο κλήθηκε από την Αστυνομία να καταθέσει σε έρευνα για πιθανή καταφρόνηση δικαστηρίου, με αφορμή δημόσιες δηλώσεις του για την απόφαση με την οποία παύτηκε, με τον ίδιο να μιλάει πάλι για «πολιτική δίωξη». Η έρευνα αυτή από το ΤΑΕ Αρχηγείου, βασίστηκε και σε δημοσιεύματα με δηλώσεις του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, κάτι που κρίθηκε από την αστυνομία ότι επέτρεπε την κλήση δημοσιογράφων για επιβεβαίωση απομαγνητοφωνήσεων. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για αψυχολόγητο χειρισμό. Αυτός ο χειρισμός επέτρεψε στον Οδυσσέα Μιχαηλίδη να κεφαλαιοποιήσει την λογική αντίδραση, για να εδραιώσει προφίλ διεκδικητή ρόλου πολιτικής παρέμβασης.
Χάλασε το φλερτ με ΔΗΚΟ και Ειρήνη
Το ΔΗΚΟ πήρε καθαρές αποστάσεις τη στιγμή που ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, απομακρύνθηκε από την θέση του Γενικού Ελεγκτή και υιοθέτησε ρόλο επιθετικού πολιτικού παίκτη, με οριζόντιες επιθέσεις στο πολιτικό σύστημα και στα κόμματα. Το ΔΗΚΟ και η Ειρήνη Χαραλαμπίδου ήταν τα βασικά στηρίγματα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη σε όλη σχεδόν την δεκαετία της αντιπαράθεσης του με τις κυβερνήσεις Αναστασιάδη – Χριστοδουλίδη. Μάλιστα το ΔΗΚΟ, για να τον στηρίξει στην αντιπαράθεση του με τον Γενικό και Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα, μπλόκαρε ακόμα και την έγκριση του Προϋπολογισμού. Το διακύβευμα για το ΔΗΚΟ είναι διπλό. Από τη μία η υπεράσπιση του κυβερνητικού έργου που στηρίζει και από την άλλη η προστασία του ίδιου του χώρου του κέντρου από έναν νέο παίκτη που διεκδικεί το ίδιο ακροατήριο.
Η συνεργασία με την Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η οποία δεν θα έχει την δυνατότητα επαναδιεκδίκησης βουλευτικής έδρας με το ΑΚΕΛ, δεν προχώρησε επειδή εκκρεμεί η τελική της σχέση με το κόμμα της Αριστεράς. Υπάρχει επίσης και η εκλογική αριθμητική στη Λευκωσία η οποία δεν εγγυάται ασφαλή έδρα, αν το ΑΛΜΑ δεν καταφέρει να εκλέξει δύο βουλευτές, αφού ο ένας θα είναι ο επικεφαλής Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Ίσως να υπάρχει και άλλος λόγος ο οποίος έχει να κάνει με τις εκλογές του 2028. Όπως έλεγε στη Cyprus Times πολιτική προσωπικότητα με μεγάλη διαδρομή, «δεν χωράνε δύο υποψήφιοι Πρόεδροι στο ίδιο κόμμα». Το ΑΛΜΑ, δείχνει να έχει απήχηση αλλά πάσχει από στελεχιακό «όγκο» και δομή. Αν δεν κλείσει γρήγορα το οργανωτικό κενό και αν δεν αποκτήσει πρόσωπα με βαρύ πολιτικό αποτύπωμα, θα συνεχίσει να δίνει την εικόνα κινήματος γύρω από έναν άνθρωπο και όχι κομματικού μηχανισμού με αντοχή.
Το θέμα των θέσεων για τα μεγάλα θέματα πλην της διαφθοράς παραμένει επίσης θολό, με το ΑΛΜΑ να επενδύει στην δεξαμενή ψηφοφόρων του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και των Οικολόγων, προκαλώντας, σύμφωνα με τις μετρήσεις, σημαντική ζημιά.
Ελεγκτική Υπηρεσία και χωρίς τον Οδυσσέα
Ο θεσμός, αυτό τον χρόνο δεν κατέρρευσε και δεν έμεινε μετέωρος, γιατί παύθηκε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Στις 24 Σεπτεμβρίου 2024 ανακοινώθηκε ο διορισμός του Ανδρέα Παπακωνσταντίνου και στις 2 Οκτωβρίου ορκίστηκε Γενικός Ελεγκτής. Η Υπηρεσία συνέχισε σε χαμηλότερους τόνους αλλά βαρύ περιεχόμενο να υπηρετεί τον θεσμικό της ρόλο, χωρίς φανφάρες και αντιπαραθέσεις. Εκδόθηκαν διαδοχικές εκθέσεις για μεγάλες δημόσιες συμβάσεις και έργα, ενώ σημαντική είναι η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) για το τερματικό στο Βασιλικό, η οποία ενεργοποιήθηκε στη βάση έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, του Ιανουαρίου του 2024 και κλιμακώθηκε το 2025. Επίσης επιβεβαιώθηκε ότι η EPPO άνοιξε νέα έρευνα και για το GSI.
Παράλληλα, ειδική έκθεση αμφισβήτησε τον τρόπο ανάθεσης του έργου για τις νέες ηλεκτρονικές ταυτότητες κόστους περίπου €3,85 εκατ. σε ιδιωτική εταιρεία χωρίς ανοικτό διαγωνισμό, με το Υφυπουργείο να υπερασπίζεται τη νομιμότητα της διαδικασίας. Η ουσία; Λιγότερος θόρυβος, σταθερή παραγωγή ελέγχων και οριζόντια διασύνδεση με ευρωπαϊκή εποπτεία.
Και τώρα «Ελεγκτικό Συμβούλιο»
Ένα χρόνο μετά, η Βουλή άνοιξε τη συζήτηση για αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, με τη δημιουργία «Ελεγκτικού Συμβουλίου» που θα εποπτεύει τον Γενικό Ελεγκτή και θα «ξαναβλέπει» τα πορίσματά και τις εκθέσεις του. Πρόκειται για παρέμβαση με διπλή ανάγνωση. Άλλοι τη βλέπουν ως αναγκαία ζώνη λογοδοσίας, άλλοι ως επικίνδυνη επικάλυψη που μπορεί να θολώσει αρμοδιότητες και να ξαναπολιτικοποιήσει τον έλεγχο. Το αν θα ενισχύσει την αξιοπιστία ή θα φέρει γραφειοκρατική τριβή θα κριθεί από τις λεπτομέρειες στελέχωσης και αρμοδιοτήτων. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει ότι αυτή η πρωτοβουλία, σχετίζεται με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, ο οποίο δρούσε σχεδόν ανεξέλεγκτα δημιουργώντας σοβαρές δυσλειτουργίες σε κρατικές υπηρεσίες και ασκώντας πολιτική μέσω του ελέγχου, ο οποίος ουκ ολίγες φορές αποδείχθηκε επιλεκτικός.
Τι είπε το Δικαστήριο, τι «ξεχνά» ο Οδυσσέας
Η απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου, δεν αξιολόγησε τη χρησιμότητα των ελέγχων που διενεργούσε η Ελεγκτική Υπηρεσία, αλλά έκρινε τον τρόπο άσκησης των αρμοδιοτήτων από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Καταγράφονται επανειλημμένες δημόσιες συγκρούσεις και αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα που υπονόμευαν την αμεροληψία, επιμονή με υπαινιγμούς για την ακεραιότητα και την εντιμότητα ανθρώπων, ακόμα και όταν είχαν απαλλαγεί νομικά, παρεμβάσεις που άγγιζαν εκκρεμείς υποθέσεις και συνολική στάση που, κατά το Δικαστικό Συμβούλιο, υπονόμευε τη θεσμική ισορροπία με τη Νομική Υπηρεσία. Από τότε δεν άλλαξαν και πολλά. Το να αμφισβητεί σήμερα την εντιμότητα της Δικαιοσύνης του κράτους που δηλώνει ότι θέλει να κυβερνήσει, παρακάμπτει τη θεσμική διάγνωση του Δικαστικού Συμβουλίου για τη συμπεριφορά του, η οποία ωστόσο είναι συγκεκριμένη, αιτιολογημένη και θεσμικά δεσμευτική.
Νέος ρόλος με προοπτική
Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης τον χρόνο που πέρασε, μετατράπηκε από αιχμηρό θεσμικό παίκτη σε πολιτικό πρωταγωνιστή, χτίζοντας αφήγημα για το «σύστημα» που δήθεν τον εξοστράκισε και δοκιμάζοντας να μεταφράσει την προσωπική του σύγκρουση σε συλλογικό αίτημα αλλαγής. Η Ελεγκτική Υπηρεσία, από την άλλη, δεν «φιμώθηκε», διατήρησε ρυθμό και έδωσε πάσες σε ευρωπαϊκούς μηχανισμούς που πλέον ερευνούν δύο από τα μεγαλύτερα ενεργειακά πρότζεκτ της χώρας. Στη μέση, το πολιτικό σύστημα ψάχνει νέα ισορροπία ελέγχου του τέως ελεγκτή, με κίνδυνο να τοποθετήσει δίπλα σε έναν προσωποπαγή θεσμό μια τρόικα που θα τον εποπτεύει. Το στοίχημα για τον επόμενο χρόνο είναι απλό και δύσκολο μαζί. Μια Ελεγκτική Υπηρεσία χωρίς έπαρση, επιλεκτικότητα και αυθαιρεσία, μια Δικαιοσύνη που επιμένει στη νηφαλιότητα, και μια πολιτική που δεν θα χρησιμοποιεί τον έλεγχο ούτε ως κομματικό ρόπαλο ούτε ως προσωπικό άμβωνα.
Σε μια δημοκρατία που θέλει να λειτουργεί ως δημοκρατία, οι αποφάσεις των δικαστηρίων δεν είναι «γνώμες» αλλά νομιμότητα και οι Ελεγκτές δεν είναι σταρ των κοινωνικών δικτύων, αλλά εργαλεία διαφάνειας χωρίς προσωπικές ατζέντες.
ΠΗΓΗ: Cyprus Times
Δείτε το πλήρες άρθρο εδώ.
