Table of Contents
Οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου κινούνται πτωτικά για ακόμη μία εβδομάδα, καθώς η υπερπροσφορά επιστρέφει δυναμικά στην παγκόσμια αγορά. Το Brent, με παράδοση τον Ιανουάριο, υποχωρεί κατά 0,4% στα 64,11 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ το αμερικανικό αργό (WTI) χάνει 0,5%, διαμορφούμενο στα 60,27 δολάρια. Οι απώλειες της εβδομάδας φτάνουν το 1,7% και 1,9% αντίστοιχα, με την αγορά να οδεύει προς τον πρώτο μηνιαίο κύκλο πτώσης από το καλοκαίρι.
Η αιτία βρίσκεται στον πιο «αρχαίο» νόμο της αγοράς: υπερπροσφορά έναντι σταθερής ή και μειούμενης ζήτησης. Ο ΟΠΕΚ και οι μεγάλοι παραγωγοί εκτός Οργανισμού, όπως η Ρωσία και οι ΗΠΑ, αυξάνουν την παραγωγή τους σε μια προσπάθεια να κερδίσουν μερίδιο αγοράς, ενώ οι καταναλώσεις παγκοσμίως δεν ακολουθούν τον ίδιο ρυθμό.
Περισσότερο πετρέλαιο απ’ όσο χρειάζεται ο πλανήτης
Το Reuters μεταδίδει πως ο ΟΠΕΚ+ αναμένεται να εγκρίνει νέα αύξηση παραγωγής για τον Δεκέμβριο, επιβεβαιώνοντας τη στροφή του καρτέλ προς την εμπορική επιθετικότητα. Η Σαουδική Αραβία, κορυφαία εξαγωγός, έχει ήδη αυξήσει τις εξαγωγές της στα 6,4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως – το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων έξι μηνών – και σχεδιάζει περαιτέρω άνοδο.
Ταυτόχρονα, οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, που διατάραξαν τις ροές πετρελαίου προς Κίνα και Ινδία, έχουν αποδειχθεί λιγότερο αποτελεσματικές από το αναμενόμενο. Η αυξημένη παραγωγή του ΟΠΕΚ+ και των ΗΠΑ έχει απορροφήσει μεγάλο μέρος του αντικτύπου, δημιουργώντας συνθήκες υπερπροσφοράς που θυμίζουν τα χρόνια της πετρελαϊκής κρίσης του 2014.
Το εφιαλτικό σενάριο για το 2026 και το πάθημα του 2014
Η Παγκόσμια Τράπεζα και ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπουν ότι το 2026 η παραγωγή θα ξεπεράσει τη ζήτηση κατά 4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα – το μεγαλύτερο πλεόνασμα που έχει καταγραφεί ποτέ. Η αμερικανική παραγωγή βρίσκεται ήδη σε ιστορικό υψηλό 13,64 εκατ. βαρελιών ημερησίως, ενώ η αύξηση από τον ΟΠΕΚ+ προσθέτει επιπλέον πίεση στις τιμές.
Ο οικονομικός διευθυντής της Chevron, Eimear Bonner, μιλώντας στους Financial Times, χαρακτήρισε τη σημερινή φάση «ιστορία προσφοράς»: «Η ζήτηση ήταν ανθεκτική, αλλά η δυναμική της προσφοράς είναι καθοριστική. Είμαστε προετοιμασμένοι για χαμηλότερες τιμές». Παρά την αισιοδοξία του για το μέλλον του κλάδου, οι επενδυτές ανησυχούν πως η ανισορροπία αυτή μπορεί να οδηγήσει το WTI ακόμη και στα 35 δολάρια – επίπεδα που θυμίζουν την πανδημική κατάρρευση του 2020.
Ο αναλυτής Τάιλερ Ρίτσι υπενθυμίζει ότι το 2014, όταν ο OPEC επιχείρησε να κερδίσει ξανά μερίδιο αγοράς, το αποτέλεσμα ήταν η κατάρρευση των τιμών κάτω από τα 30 δολάρια. «Η στρατηγική του ΟΠΕΚ σήμερα δεν διαφέρει πολύ», σημειώνει.
«Αν επιβεβαιωθεί το πλεόνασμα του 2026, τα 35 δολάρια δεν είναι απίθανα»
Η αγορά πετρελαίου λειτουργεί με καθαρό ανταγωνισμό – και αυτή τη στιγμή, η Σαουδική Αραβία επιλέγει να προστατεύσει τη θέση της αντί για την τιμή του βαρελιού. Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να πλημμυρίζουν την αγορά με σχιστολιθικό πετρέλαιο, πιέζοντας περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους.
Η συμφωνία μεταξύ Ντόναλντ Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ για μείωση των αμερικανικών δασμών στην Κίνα προσέφερε μια στιγμιαία ανάσα στις αγορές. Όμως οι ειδικοί προειδοποιούν πως η θετική ψυχολογία δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τη θεμελιώδη ανισορροπία. «Η φυσική πραγματικότητα δεν αλλάζει – τα νούμερα δείχνουν πλεόνασμα», εξηγεί ο Ρίτσι.
Η Ρεβέκα Μπάμπιν της CIBC Private Wealth αναγνωρίζει πως η συμφωνία θα μπορούσε να μειώσει το πλεόνασμα σε 1,5–2,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ωστόσο επισημαίνει: «Ακόμη και τότε, το WTI μπορεί να πέσει κάτω από τα 50 δολάρια».
Το δίλημμα των παραγωγών και το “μαξιλάρι” των σχιστολιθικών
Οι παραγωγοί βρίσκονται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: είτε περιορίζουν την παραγωγή για να προστατεύσουν τις τιμές, είτε συνεχίζουν να αντλούν, θυσιάζοντας την κερδοφορία. Αν το βαρέλι πέσει κάτω από τα 50 δολάρια, οι αμερικανικές εταιρείες σχιστολιθικού πετρελαίου αναμένεται να περιορίσουν τις γεωτρήσεις τους, δημιουργώντας ένα «φυσικό φρένο» στην πτώση.
Πάντως, ο ΟΠΕΚ+ φαίνεται να κινείται σε πιο προσεκτική γραμμή. Σύμφωνα με το Reuters, στη συνεδρίασή του την Κυριακή, ο οργανισμός θα εγκρίνει μια μικρή αύξηση παραγωγής κατά 137.000 βαρέλια ημερησίως για τον Δεκέμβριο – ένδειξη ότι επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη διατήρηση μεριδίων και στη σταθερότητα των τιμών.
Η πιθανή ανατροπή
Η μόνη πραγματική μεταβλητή που θα μπορούσε να ανατρέψει τα σημερινά δεδομένα είναι μια ουσιαστική, λεπτομερής εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας. Ένα τέτοιο σενάριο θα αναζωπύρωνε τη ζήτηση και θα προσέφερε έδαφος για ανάκαμψη. Ωστόσο, ακόμη κι αν αυτό συμβεί, οι θεμελιώδεις δείκτες δείχνουν ότι η αγορά εισέρχεται σε κύκλο υπερπροσφοράς που δύσκολα θα ανατραπεί γρήγορα.
Η αναλύτρια της RBC, Χέλιμα Κροφτ, υπογραμμίζει ότι η Σαουδική Αραβία και οι εταίροι της δεν θα αυξήσουν σημαντικά την παραγωγή, εκτός εάν υπάρξουν σαφείς ενδείξεις διαταραχής του εφοδιασμού. Το πιθανότερο σενάριο, όπως και οι εκτιμήσεις των Rystad, Commerzbank και SEB, είναι μια συγκρατημένη αύξηση 137.000 βαρελιών την ημέρα.
Μια αγορά στην κόψη του ξυραφιού
Με το Brent να κινείται στα 65 δολάρια και το WTI γύρω στα 60, η αγορά πετρελαίου μοιάζει να ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί. Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η εμπορική ανακωχή ΗΠΑ-Κίνας και οι αποφάσεις του ΟΠΕΚ+ θα καθορίσουν αν η ισορροπία αυτή θα διατηρηθεί ή θα καταρρεύσει.
Προς το παρόν, η υπερπροσφορά κερδίζει έδαφος και ο «μαύρος χρυσός» κινδυνεύει να χάσει ξανά τη λάμψη του. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν αν η ιστορία του 2014 επαναλαμβάνεται — ή αν η αγορά θα βρει τρόπο να αποφύγει μια νέα, παρατεταμένη βουτιά.
ΠΗΓΗ: ToVima.gr
Δείτε το πλήρες άρθρο εδώ.
