Table of Contents
Η Γαλλία, η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης, αποσταθεροποιείται και βρίσκεται αντιμέτωπη με διπλή, πολιτική και οικονομική, κρίση. Συγκεκριμένα, απειλείται με δημοσιονομικό εκτροχιασμό και αν δεν ελεγχθούν εγκαίρως τα ελλείμματα του προϋπολογισμού της θα βρεθεί μπροστά στο φάσμα μιας δυσεπίλυτης κρίσης χρέους, η οποία εξελισσόμενη μπορεί να μεταφέρει ευρύτερη κρίση εμπιστοσύνης σε όλη την Ευρώπη, συμπαρασύροντας και το ενιαίο νόμισμα.
Οι οικονομολόγοι δείχνουν εξαιρετικά ανήσυχοι με τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στη Γαλλία, επειδή τα δημοσιονομικά μεγέθη είναι μεγάλα, τα γαλλικά χρέη αυξάνονται ραγδαία, πλέον ξεπερνούν τα 3,3 τρισεκατομμύρια ευρώ και, το σημαντικότερο, δεν υπάρχει ισχυρή κυβέρνηση, ικανή να τιθασεύσει τη δημοσιονομική εκτροπή.
- Γιατί οι Γάλλοι φαίνεται να μη θέλουν να κάνουν καμία οικονομική θυσία; Ο Ζαν Σις εξηγεί στο ΒΗΜΑ
Οι αιτίες
Οπως εξηγεί ο οικονομικός σύμβουλος της Alpha Bank Παναγιώτης Καπόπουλος, «η γαλλική κυβέρνηση είναι αντιμέτωπη με δημοσιονομικό εκτροχιασμό, το 2024 ο προϋπολογισμός της έκλεισε με έλλειμμα 5,8%, φέτος, κατά τα φαινόμενα, θα κινηθεί στα ίδια ή ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα και το χρέος της εκτοξεύθηκε στο 113% του ΑΕΠ το 2024, με προοπτική να ξεπεράσει το 125% του ΑΕΠ το 2029, αν δεν ληφθούν το ταχύτερο σκληρά δημοσιονομικά μέτρα».
Ο ίδιος αποδίδει την εκτόξευση των γαλλικών ελλειμμάτων και χρεών στις πολιτικές αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού και στα μέτρα άμβλυνσης των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που προέκυψαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Και τα δύο μαζί πυροδότησαν νέο κύκλο κρατικών δαπανών που δεν ελέγχθηκε στη συνέχεια.
Το δυστύχημα για τη Γαλλία και την Ευρώπη ολόκληρη είναι ότι τα κατ’ έτος παραγόμενα ελλείμματα μετατρέπονται σχεδόν αυτόματα σε χρέος επειδή η χρηματοδότησή τους γίνεται απευθείας από τις αγορές, μέσω της έκδοσης κρατικών ομολόγων.
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το γαλλικό χρέος αυξήθηκε σχεδόν κατά 1 τρισεκατομμύριο ευρώ από το 2019 μέχρι σήμερα και πλέον αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ το δευτερόλεπτο! Ετσι, σε διάστημα πέντε ετών, έφθασε στα 3,3 τρισ. ευρώ, με αποτέλεσμα τόσο η αναχρηματοδότηση του παλαιού χρέους όσο και η χρηματοδότηση του νέου να απαιτεί τεράστιους πόρους, οι οποίοι αντλούνται από τις αγορές με βαρύ τίμημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα επιτόκια των δεκαετών γαλλικών ομολόγων είναι υψηλότερα από εκείνα των ελληνικών, στο 3,5% από 2,98% που ήταν πριν από έναν χρόνο. Οι ελληνικοί δεκαετείς τίτλοι βαρύνονται τώρα με επιτόκια 3,39% και οι γαλλικοί ισοδυναμούν με τους αντίστοιχους της θεωρούμενης υπερχρεωμένης Ιταλίας.
- Τι κρύβεται πίσω από την κρίση στη Γαλλία – Η «μπλόφα», τα ομόλογα
Μέτρα λιτότητας
Το πρόβλημα με τη Γαλλία είναι ότι η κυβέρνηση Μπαϊρού, που στηρίζεται από το βυθιζόμενο κόμμα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, είναι ασθενική, δεν έχει την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, δεν δύναται να υπερβεί τις κοινωνικές αντιδράσεις, ούτε να υποστηρίξει με σθένος τις απαιτούμενες πολιτικές σταθεροποίησης των δημοσίων οικονομικών, παρά κινδυνεύει να πέσει ανά πάσα στιγμή.
Και επιπλέον, η ανάπτυξη της Γαλλίας είναι αναιμική στο 0,6% φέτος και μόλις στο 1% του χρόνου, μη επιτρέποντας τη δυναμική αύξηση των φορολογικών εσόδων που θα μπορούσαν να αμβλύνουν την επιδείνωση των δημοσιονομικών συνθηκών.
Υπό το βάρος αυτών των συνθηκών ο γάλλος πρωθυπουργός επέλεξε μέτρα λιτότητας ύψους 43,8 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2026, που αντιστοιχούν στο 3% του ΑΕΠ, με σκοπό ακριβώς να επαναφέρει σταδιακά τα ελλείμματα στο 3%, στα όρια δηλαδή των προβλέψεων του ευρωπαϊκού συμφώνου σταθερότητας.
Οι αντιδράσεις ωστόσο απέναντι στις περικοπές συνταξιοδοτικών και κοινωνικών δαπανών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συμπεριλαμβανομένης, ήταν σχεδόν καθολικές και πιθανότατα στις 8 Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση Μπαϊρού να μη λάβει την ψήφο εμπιστοσύνης που διεκδικεί.
Ο μεγάλος κίνδυνος για τη Γαλλία και κατ’ επέκταση για την Ευρώπη ολόκληρη είναι να κλονιστεί η εμπιστοσύνη των αγορών, τα επιτόκια των γαλλικών ομολόγων να εκτοξευθούν ίσως και πάνω από το 4% και η διαχείριση του υπέρογκου δημόσιου χρέους να καταστεί πολυδάπανη και εξαιρετικά δυσχερής.
Ο κ. Καπόπουλος προειδοποιεί ότι «η Γαλλία είναι πολύ μεγάλη οικονομία, δεν είναι μια μικρή περιφερειακή χώρα σαν την Ελλάδα, να την απομονώσεις για τρία-τέσσερα χρόνια και έτσι να αποκλείσεις τη μετάδοση της κρίσης εμπιστοσύνης στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές οικονομίες και κατ’ επέκταση στο ευρώ».
Επιμένει με ένταση ότι «οι συνέπειες ενός ενδεχόμενου γαλλικού δημοσιονομικού εκτροχιασμού και μιας παρεπόμενης κρίσης χρέους, θα είναι πανευρωπαϊκές, θα πλήξουν και τη Γερμανία και πιθανώς να βυθίσουν όλη την Ευρώπη σε μεγάλη κρίση, πολύ χειρότερη της χρηματοπιστωτικής του 2008».
- Γαλλία: Κι αν «σκάσει» το χρέος – Ο κίνδυνος για την Ευρώπη, κέρδος για την Ελλάδα;
Οι παροχές
Υπονοεί βεβαίως πως στην περίπτωση αυτή και η ελληνική οικονομία θα πληγεί, πράγμα που επιβάλλει πρόνοιες από την ελληνική κυβέρνηση, να μην παρασυρθεί δηλαδή προσεχώς σε αλόγιστες και χρηματοδοτικά αστήρικτες προεκλογικές δαπάνες και παροχές. Το ερώτημα ωστόσο παραμένει, αν δηλαδή η Γαλλία θα καταφέρει να ξεπεράσει τον διαφαινόμενο δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Οι οιωνοί δεν είναι άριστοι.
Η γαλλική πολιτική κυριαρχείται πλέον από αντισυστημικές δυνάμεις της άκρας Δεξιάς και της άκρας Αριστεράς, η εκδοχή μιας αποτελεσματικής κυβέρνησης της μιας ή της άλλης πλευράς φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη, η πολιτική εμπειρία της Ιταλίας δεν επιτρέπει αισιοδοξία και πιθανότατα θα χρειαστεί πολύς χρόνος και μακρά περίοδος πολιτικών αδιεξόδων και αναστατώσεων για την ανάδειξη μιας γαλλίδας Μελόνι, η οποία θα διέθετε πολιτικό κεφάλαιο για ξόδεμα και την ευελιξία να κινηθεί όπως οι περιστάσεις απαιτούν.
Αλλά στους καιρούς μας γίνεται φανερό και από τη γαλλική περίπτωση ότι πέραν των άλλων δοκιμάζονται τόσο τα όρια όσο και η αποτελεσματικότητα της αντιπροσωπευτικής φιλελεύθερης δημοκρατίας. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι το δυτικό φιλελεύθερο υπόδειγμα έχει κλονιστεί, δεν διακρίνεται για την ελκυστικότητα και την αποτελεσματικότητά του.
Σε ολόκληρη τη Δύση και στην Ευρώπη ιδιαιτέρως οι ηγεσίες μοιάζουν δεσμευμένες από δόγματα και ιδεοληψίες, κυριαρχούνται από ανιστόρητους οικονομισμούς, έχουν χάσει τις κοινωνικές τους αναφορές, δεν συγκινούν, δεν κινητοποιούν, ούτε εμπνέουν τους πολίτες, παρά δίνουν χώρο και ευκαιρίες σε πρόσωπα αστόχαστα και σχήματα που δεν είναι ικανά να σχεδιάσουν και να εγγυηθούν το μέλλον, παρά να καλλιεργούν ταυτοτικές, εθνοτικές, θρησκευτικές και άλλες διαφορές, που μόνο το μίσος, την εχθρότητα και τα επερχόμενα δεινά μπορούν να εγγυηθούν.
Διεκδικήσεις
Κοινώς η κρίση, πολιτική πρωτίστως, είναι ήδη εδώ και δοκιμάζει τόσο τις αντοχές των πολιτών όσο και τα όρια της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, επιτρέποντας στους κύκλους των αυταρχικών ηγεσιών παγκοσμίως να διεκδικούν τα πρωτεία και να εμφανίζονται αυτοί πια ως εγγυητές της προόδου. Είναι αυτή μια νέα κατάσταση, η υπέρβαση της οποίας απαιτεί άλλο πνεύμα, άλλα ήθη και άλλες εμπνεύσεις, πολύ διαφορετικές από τις τρέχουσες.
ΠΗΓΗ: ToVima.gr
Δείτε το πλήρες άρθρο εδώ.
