Με φόντο την επανεκλογή Τραμπ, αναζήτησα σε ένα οδοιπορικό 22 ημερών Έλληνες της διασποράς στη Φιλαδέλφεια, στη Νέα Υόρκη και στη Βοστώνη για μια ελεύθερη συζήτηση για τον τρόπο ζωής, τα αίτια της μετανάστευσής και τους λόγους παραμονής τους στις ΗΠΑ.
Άνοιξαν τα σπίτια τους, τα ντουλαπάκια της μνήμης τους, τις καρδιές τους και μετέτρεψαν σε λόγο σκέψεις -άλλοτε ήδη κατασταλαγμένες και άλλοτε υπό σχηματοποίηση.
Το οδοιπορικό αυτό πήρε την ονομασία Homeland και επιχειρεί να φωτίσει την ελληνική διασπορά μακριά από κλισέ.
Ως μετανάστης και ο ίδιος, μου είναι δυσδιάκριτη πλέον η διαφορά του μετανάστη από τον expat, τον εργαζόμενο σε μια άλλη χώρα, μέσα στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης και της εκπληκτικής ταχύτητας της πληροφορίας.
Μέσα από τις αφηγήσεις και τις προσωπικές του ιστορίες διακρίνονται οι έννοιες της πατρίδας, της προόδου, της κοινωνικής ζωής, της πολιτικής της καθημερινότητας, της πολιτικής της ψήφου.
Ακολουθεί η συνάντηση με την Παναγιώτα Γούναρη και τον Πάνο Λιαρόπουλο.
***
Πέμπτη, 14 Νοεμβρίου 2024. Μετά από ένα, κλασικό λάθος, για όλους όσοι δεν ζουν σε πόλεις των Η.Π.Α., την υποτίμηση των αποστάσεων, καταφέρνω και φτάνω με κόπο, σχεδόν στην ώρα μου στο προκαθορισμένο ραντεβού στο στούντιο ηχογράφησης «the record co.», στη λεωφόρο Μασαχουσέτης της Νότιας Βοστώνης.
Η Παναγιώτα Γούναρη και ο Πάνος Λιαρόπουλος βρίσκονται ήδη εδώ όπου σε μισή ώρα θα καταφτάσουν η Νατάσσα Μποφίλιου, μέλη της Ορχήστρας «Βασίλης Τσιτσάνης» καθώς και μουσικοί του Berklee College of Music. Είναι η τελευταία πρόβα πριν την αυριανή (15 Νοεμβρίου 2024) μία και μοναδική συναυλία αφιερωμένη στον Βασίλη Τσιτσάνη με αφορμή τα 110 χρόνια από τη γέννησή του, υπό την αιγίδα του Center for Hellenic Music and Culture και τη μουσική διεύθυνση του Πάνου Λιαρόπουλου.
Τα 2-3 χρόνια έγιναν 28
Ο Πάνος και η Παναγιώτα ήρθαν στη Βοστώνη το 1997, υπολογίζοντας ότι θα μείνουν «δυο-τρία χρόνια» όπως λέει η Παναγιώτα γελώντας. Είκοσι οκτώ χρόνια αργότερα, η πραγματικότητα τούς έχει διαψεύσει. Ο Πάνος, έχοντας ολοκληρώσει ό,τι μπορούσε στην Ελλάδα «από όλες τις ωδειακές μέχρι το πτυχίο του τμήματος μουσικών σπουδών του ΑΠΘ», έπρεπε να αναζητήσει το επόμενο βήμα και «στην Ελλάδα δεν υπήρχαν μεταπτυχιακά τμήματα που αφορούσαν στον τομέα των μουσικών σπουδών». Έτσι αποδέχτηκε την πρόσκληση του καθηγητή Θεόδωρου Αντωνίου να συνεχίσει τις σπουδές του στη σύνθεση στην Αμερική. Στο Berklee βρήκε το επόμενο βήμα και είναι σήμερα αναπληρωτής καθηγητής εκεί.
Η Παναγιώτα ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές της στο Τμήμα Φιλολογίας του ΕΚΠΑ και συνεχίζοντας στον δρόμο της γλωσσολογίας, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στις Η.Π.Α. Σήμερα είναι τακτική καθηγήτρια στο University of Massachusetts Boston. Στο πολύ επίκαιρο βιβλίο της, «From Twitter to Capitol Hil: Far-Right Authoritarian Populist Discourses, Social Media and Critical Pedagogy» (Brill, 2021) αναλύει το λόγο της ακροδεξιάς στα κοινωνικά δίκτυα στο πλαίσιο την ανόδου του τραμπισμού καθώς και της νεοναζιστικής πλατφόρμας “Iron March” με αφορμή την επίθεση των οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ στο λόφο του Καπιτωλίου τον Ιανουάριο του 2021.
Οι πρώτοι μουσικοί έχουν αρχίσει να καταφτάνουν, καθώς ξεκινάμε να μιλάμε για τη ζωή στην Αμερική. «Δεν την ένιωσα ποτέ σπίτι μου», λέει ο Πάνος. «Το σπίτι μου είναι στην Ελλάδα. Παρότι ζούμε ιδιαίτερα κοινωνικά εδώ, δεν έχουμε καταφέρει να δημιουργήσουμε ανθρώπινες σχέσεις, με τον τρόπο που τις αντιλαμβανόμαστε στην Ελλάδα» και συμπληρώνει πως «παρά το γεγονός ότι στην Ελλάδα και ειδικά στο δικό μου χώρο υπάρχουν μερικοί πολύ αξιόλογοι άνθρωποι, ακόμη ζω με την απορία πως γίνεται να μην υπάρχει ακόμα μια Μουσική Ακαδημία, δηλαδή ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα με μόνο αντικείμενο σπουδών τη μουσική. Εδώ και σχεδόν έναν αιώνα εξυπηρετούνται, αντίθετα, τα μικροσυμφέροντα των ιδιωτικών ωδείων».
Η επιστροφή στην Ελλάδα πλησιάζει
Η Παναγιώτα το βλέπει λίγο διαφορετικά. «Δεν σκοπεύουμε να ριζώσουμε εδώ», λέει, «…είμαστε, μάλιστα, κοντά στην οριστική απόφαση της επιστροφής. Ωστόσο, δεν μπορώ να αρνηθώ ότι η σκέψη της αποχώρησης φέρνει μαζί της και μια αίσθηση απώλειας—ιδίως για κάποιους ανθρώπους που υπήρξαν σημαντικοί στη διαδρομή μου, πρωτίστως τους φοιτητές μου», αν και συμφωνεί και εκείνη πως οι ανθρώπινες σχέσεις εδώ είναι διαφορετικές.
Και οι δυο τους έχουν την ίδια άποψη πως , πέρα από την ασφάλεια και την υγειονομική κάλυψη, αν έμεναν στην Ελλάδα δεν θα είχαν κάνει πολλά από αυτά που έχουν πετύχει εδώ, όχι μόνο με την έννοια της καριέρας αλλά και σε προσωπικό και δημιουργικό επίπεδο. Οι μήνες που περνούν πλέον στην Ελλάδα, στο σπίτι τους στην Ανάβυσσο είναι πολλοί. Η ιδέα της επιστροφής έχει δρομολογηθεί.
Η Παναγιώτα έχει πάει δίπλα στο παράθυρο για να μιλήσει με τη Νατάσα Μποφίλιου κανονίζοντας τη μεταφορά της στο στούντιο σε λίγα λεπτά. Η ατμόσφαιρα πλέον μέσα στο χώρο είναι γεμάτη νότες, τους ήχους του ακορντεόν και των μπουζουκιών αλλά και τα γέλια των μουσικών. Μοιραία όταν έρχεται η κουβέντα στην πολιτική, τα αίματα έχουν ανάψει και το ταμπεραμέντο έχει περάσει τα όρια του Ατλαντικού.
«Δεν βλέπω καμία βελτίωση στην Ελλάδα», λέει η Παναγιώτα με απογοήτευση. «Το δημόσιο αγαθό καταρρέει: παιδεία, υγεία, συγκοινωνίες. Η Ελλάδα δεν σου εγγυάται το δικαίωμα στην εργασία». «Και στην Αμερική τα πράγματα χειροτερεύουν», προσθέτει ο Πάνος. «Η ακροδεξιά δυναμώνει παντού. Οι άνθρωποι νιώθουν εγκαταλελειμμένοι. Και δεν υπάρχει πολιτική δύναμη να εκφράσει αυτή τη δυσαρέσκεια. Ο Τραμπ επέστρεψε και η ελπίδα μοιάζει να χάνεται», λέει κλείνοντας.
ΠΗΓΗ: To Vima
Δείτε το πλήρες άρθρο εδώ.
