Ενα πρωινό του Σεπτεμβρίου του 1964, ο διαχειριστής του πρωτοπόρου για την εποχή υπολογιστικού συστήματος του υπουργείου Παιδείας που ανέλαβε να εκδώσει τα αποτελέσματα των πρώτων κοινών εισιτηρίων εξετάσεων για τα ΑΕΙ της χώρας μπήκε στο γραφείο τού τότε γενικού γραμματέα του και εμπνευστή του λεγόμενου Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου, Ευάγγελου Παπανούτσου. Τον βρήκε σε βαθιά περισυλλογή. «Γιατί είστε κακόκεφος;» τον ρώτησε. «Εχω τα παιδιά δύο υπουργών που δεν πέρασαν στο πανεπιστήμιο με τις εξετάσεις. Πώς θα τους πω τώρα ότι απέτυχαν;» ήρθε αυθόρμητα η απάντηση του κατηφή Παπανούτσου. Ο διαχειριστής του συστήματος, και εξίσου σοφός εκπαιδευτικός, αντέτεινε ακαριαία: «Με καμάρι. Με καμάρι θα τους το πείτε. Είναι η πρώτη φορά που οι υπουργοί της κυβέρνησης ή οι καθηγητές δεν έβαλαν τα παιδιά τους στα πανεπιστήμια…».
Η διήγηση της σκηνής φτάνει στο «Βήμα» από 95ετή αυτήκοο μάρτυρα της στιγμής. Ο αδιάβλητος χαρακτήρας των εξετάσεων ενθουσίασε και εντυπωσίασε την περίοδο εκείνη, σε μια χώρα που είχε συνηθίσει να μη στέλνει καν τα παιδιά της να γραφτούν σε δημοφιλείς σχολές όπως οι Ιατρικές, καθώς τις λίγες θέσεις τους έπαιρναν τα παιδιά των γιατρών ή των καθηγητών τους.
Τα τελευταία 30 χρόνια
Ωστόσο, ο εντυπωσιασμός μιας (πραγματικά) αδιάβλητης διαδικασίας δεν έφτασε στις μέρες μας με την ίδια δύναμη. Η νίκη μιας αδιάβλητης διαδικασίας υποχώρησε εύκολα μπροστά στο αίτημα εξεταστικής δικαιοσύνης, κάτι που φαίνεται ότι βαραίνει κάθε χρόνο χιλιάδες 17χρονους που καλούνται σε 3 ώρες να αποδείξουν γνώση και κριτική σκέψη για να εισαχθούν στο πανεπιστήμιο. Ετσι, οι συνεχόμενες παραλλαγές των πανελλαδικών εξετάσεων που είδαμε στη διάρκεια των 30 τελευταίων ετών σχεδόν έφτασαν τελικά να «κατασπαράζουν» η μία την άλλη, με τις παρενέργειές τους να καλούν σε άμεσους επανασχεδιασμούς ανά τριετία. Οι διαμαρτυρίες, οι αντιδράσεις, μια ολόκληρη εκπαιδευτική κοινότητα που βοά, έφεραν το θέμα στην ατζέντα των φθινοπωρινών εξαγγελιών του Πρωθυπουργού, με την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να… τρέχει για να φέρει άμεσα αποτελέσματα. Τι συζητείται αυτή τη στιγμή στο κτίριο του Αμαρουσίου και πώς προχωράμε; Οι πληροφορίες του «Βήματος» αναφέρουν τα παρακάτω:
- Στον «πυρήνα» της νέας μεταρρύθμισης θα τοποθετηθεί η Τράπεζα Θεμάτων που εφαρμόζεται ήδη στο Λύκειο για την επιλογή μέρους των θεμάτων στις προαγωγικές του εξετάσεις. Η Τράπεζα Θεμάτων σε προηγούμενα στάδια της επεξεργασίας της είχε τροφοδοτηθεί με θέματα πρόχειρα και αποσπασματικά, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται περιπτώσεις ίδιων ερωτημάτων με διαφορετικές λύσεις ή διαφορετικές προσεγγίσεις. Στο «παιχνίδι» τώρα μπαίνουν και τα πανεπιστήμια από τα οποία θα ζητηθεί να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα και να βοηθήσουν να στηθεί γρήγορα μια αξιόπιστη βάση τουλάχιστον 1.000 θεμάτων ανά μάθημα. Στόχος είναι μελλοντικά σχεδόν όλα τα εξεταζόμενα θέματα του Λυκείου να αποτελούν μέρος της Τράπεζας Θεμάτων.
- Πολλαπλές επιλογές. Η πιο αξιόπιστη μέθοδος για μια «ηλεκτρονική βαθμολόγηση» χωρίς πιθανότητες ανορθολογικών βαθμολογιών είναι οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Ατυχώς, οι έλληνες μαθητές και μαθήτριες δεν είναι εξοικειωμένοι με τη μέθοδο αυτήν, γι’ αυτό άλλωστε και αποτυγχάνουν σε τόσο μεγάλα ποσοστά στις εκπαιδευτικές εκθέσεις Pisa του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Στο παρασκήνιο ωστόσο η μέθοδος καλλιεργείται. Στις φετινές εξετάζεις για την εισαγωγή στα πρότυπα σχολεία – όπου υπό μια έννοια ερευνάται ακριβώς το ίδιο επίπεδο ικανότητας εγγραμματισμού και κριτικής σκέψης με την Pisa – η μέθοδος άλλαξε. Μέχρι πέρυσι δίνονταν 25 ερωτήσεις ανά μάθημα με σύστημα επιλογής μίας εκ των τεσσάρων απαντήσεων που προσφέρονταν. Φέτος το σύστημα έγινε ελάχιστα πιο απαιτητικό και δόθηκαν δέκα ερωτήσεις με τέσσερις προσφερόμενες απαντήσεις για να διαλέξει τη σωστή ο υποψήφιος και επιπρόσθετα άλλες δέκα ερωτήσεις με πέντε προσφερόμενες απαντήσεις (άρα περισσότερες επιλογές, που απαιτούν υψηλότερο επίπεδο κριτικής σκέψης).
- Στο νέο αυτό σύμπαν αξιολόγησης θα ενταχθεί και το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας και όλες οι δεξιότητες που λαμβάνονται από τους νέους στη βαθμίδα του Λυκείου.
- Παραμένει η αρχή ότι θα λαμβάνονται υπόψη σε διαφορετικά ποσοστά οι επιδόσεις των μαθητών και μαθητριών σε όλες τις τάξεις του Λυκείου με μέθοδο «μίνι Πανελλαδικών» αντί των κλασικών προαγωγικών εξετάσεων στο τέλος κάθε τάξης.
Ο τελικός στόχος, που θα συνδέσει άλλωστε τα δημόσια κρατικά αλλά και τα μη κρατικά ΑΕΙ που θα λειτουργήσουν από φέτος στη χώρα, θα είναι ο κάθε υποψήφιος ή υποψήφια να μπορεί να εγγράφεται στο ίδρυμα της επιλογής του μόνο με το νέο στιβαρό Εθνικό Απολυτήριό του και ενδεχομένως ένα επιπλέον μάθημα που μπορεί να ζητείται από τις ίδιες τις Σχολές των ΑΕΙ (ειδικά εκείνες της υψηλής ζήτησης) και χωρίς επιπλέον πανελλαδικές εξετάσεις. Η μέθοδος των «μίνι Πανελλαδικών» μέσα στο Λύκειο άλλωστε δεν μπορεί να συνδυαστεί με τις πανελλαδικές εξετάσεις (στο παρελθόν το σύστημα αυτό εφαρμόστηκε αλλά απέτυχε), καθώς αντί να απελευθερώσει τη διαδικασία, θα την επιβαρύνει και θα την περιπλέξει πολύ περισσότερο.
Με ορίζοντα το 2030
Φυσικά, τα παραπάνω σημαίνουν πως όταν το νέο σύστημα οριστικοποιηθεί και τεθεί σε εφαρμογή (δηλαδή μετά το 2030, καθώς αφορά τους μαθητές και μαθήτριες που φοιτούν σήμερα στη Γ’ τάξη του Γυμνασίου και την επόμενη χρονιά στην ‘Α Λυκείου), η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) που ισχύει σήμερα θα καταργηθεί. Το σύστημα αυτό άλλωστε έχει αποδειχθεί ότι πάσχει σε πολλά διαφορετικά επίπεδα, με ανισότητες όπως οι 3 διαφορετικές βάσεις εισαγωγής (ΕΒΕ) που απαιτεί για την εισαγωγή σε τμήματα που απαιτούν ειδικό μάθημα ή τις εκατοντάδες κενές θέσεις που αφήνει ετησίως στα ΑΕΙ.
Η κυβέρνηση θα επιδιώξει το επόμενο χρονικό διάστημα συναίνεση με τα κόμματα της αντιπολίτευσης στο θέμα του Εθνικού Απολυτηρίου, με κεντρικό αφήγημα το ότι οι αλλαγές που προβλέπει δεν αφορούν υπόθεση μιας τετραετίας, πολύ περισσότερο της μισής από αυτή τη χρονική περίοδο που βρίσκεται μπροστά της.
Η περίοδος βέβαια δεν προσφέρεται για συναινέσεις (αυτό είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ), οπότε το κάθε κόμμα με σοβαρό πρόγραμμα διακυβέρνησης αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα να καταθέσει τις δικές του προτάσσεις συμμετέχοντας σε έναν νέο (άτυπο) εθνικό διάλογο για την παιδεία που έχει πάντως ξεκινήσει…
ΠΗΓΗ: To Vima
Δείτε το πλήρες άρθρο εδώ.
