Στην πρώτη του μεγάλη συνέντευξη μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως προέδρου του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων, ο CEO των Thanos Hotels & Resorts Θάνος Μιχαηλίδης, ανοίγει στο Insider τα χαρτιά του για τo μέλλον της ξενοδοχειακής βιομηχανίας.

Χαρακτηρίζει ως μεγαλύτερα προβλήματα την υποστελέχωση και την αύξηση των λειτουργικών εξόδων.

Τονίζει την ανάγκη αύξησης της συνδεσιμότητας της χώρας και τη στήριξη της εργοδότησης αντί της ανεργίας, ώστε να μην παρατηρείται το φαινόμενο κλεισίματος ξενοδοχείων τον χειμώνα. Τέλος, μιλά για τα ξενοδοχεία του ομίλου του και αποκαλύπτει την πρόθεση του για νέες επενδύσεις σε Κύπρο και εξωτερικό.

Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να διεκδικήσετε τη θέση του Προέδρου του ΠΑΣΥΞΕ;

Όπως καλά γνωρίζετε, ο κ. Χάρης Λοϊζίδης είχε διατελέσει Πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ για περίοδο 20 ετών, άρα είχε φτάσει το πλήρωμα του χρόνου προκειμένου να αναλάβει κάποιος άλλος τα ηνία. Με παρότρυνση άλλων μελών, αποδέχθηκα να αναλάβω την προεδρία, κάτι το οποίο αποτελεί και μεγάλη τιμή και μεγάλη ευθύνη καθώς υπάρχουν αρκετές προκλήσεις ενώπιόν μας.

Προτεραιότητες και προκλήσεις

Ποιες προτεραιότητες έχετε θέσει μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας και ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η ξενοδοχειακή βιομηχανία;

Το μεγαλύτερο βραχυπρόθεσμο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία μας, είναι η εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού, καθώς όπως καλά γνωρίζετε, εμείς δεν μπορούμε να αυτοματοποιήσουμε τις υπηρεσίες που προσφέρουμε, αφού για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των πελατών μας θα πρέπει να έχουμε το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Το πρόβλημα αυτό μεγεθύνθηκε ιδιαίτερα τα τελευταία δύο χρόνια λόγω της πανδημίας και είναι πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζουμε μόνο εμείς στην Κύπρο, αλλά η ξενοδοχειακή βιομηχανία διεθνώς, άρα για το θέμα πρέπει να υπάρξουν παγκόσμιες λύσεις.

Να μου επιτρέψετε να επιμείνω στο  θέμα της υποστελέχωσης και σας ρωτώ ευθέως αν υπάρχει ανησυχία από τα μέλη σας πως δεν θα είναι σε θέση να ικανοποιήσουν το αυξημένο κύμα ντόπιων και ξένων επισκεπτών.

Θεωρητικά, αυτό μπορεί να συμβεί οπουδήποτε. Εάν ένας ξενοδόχος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υπηρεσίες και στα προϊόντα που προσφέρει λόγω έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, αυτό θα έχει δυσμενή επίπτωση στην ικανοποίηση των τουριστών και κατ’ επέκταση θα έχει αντίκτυπο και στις αφίξεις. Εάν οι ξενοδόχοι διαπιστώσουν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν, τότε θα μεταλλάξουν τις υπηρεσίες τους και θα τις προσαρμόσουν στο ανθρώπινο δυναμικό που έχουν, αντί στο τι ζητά η αγορά από αυτούς. Κάτι τέτοιο ασφαλώς δεν είναι η καλύτερη λύση, καθώς θα πρέπει να είμαστε σε θέση να βλέπουμε τις τάσεις που επικρατούν στην αγορά και να παρέχουμε υπηρεσίες που θα μας κάνουν πιο ανταγωνιστικούς από άλλες αγορές, όπως είναι η Ελλάδα και η Ισπανία. Αν δεν ακολουθούμε αυτές τις τάσεις, τότε κάποια στιγμή θα βρεθούμε εκτός αγοράς.

Ποιο άλλo βραχυπρόθεσμο πρόβλημα αντιμετωπίζετε;

Το δεύτερο βραχυπρόθεσμο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι η αύξηση των λειτουργικών εξόδων των ξενοδοχείων. Το κόστος της ενέργειας και τα υψηλά επιτόκια σε μία βιομηχανία που είναι εκ φύσεως της υψηλά δανεισμένη μας δημιουργούν προβλήματα. Τα ξενοδοχεία χρειάζονται κεφάλαια και μέρος των κεφαλαίων προέρχεται από δανεισμό. Έχουμε επίσης αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών. Τα έξοδα  συνεχώς αυξάνονται και τα έσοδά μας δεν ακολουθούν την ίδια πορεία. Άρα η κερδοφορία των ξενοδοχείων τη φετινή χρονιά θα πληγεί, καθώς αντιλαμβάνεστε πως δεν μπορούν οι ξενοδόχοι να αυξήσουν στον ίδιο βαθμό τις τιμές τους.

Αμελητέες αυξήσεις

Είναι όμως αυξημένες οι τιμές σε σύγκριση με πέρυσι.

Συμφωνώ, ωστόσο, σε σύγκριση με την αύξηση που παρατηρείται στα λειτουργικά μας έξοδα, αυτή η αύξηση είναι αμελητέα. Εάν, μάλιστα, γίνει η σύγκριση με τις τιμές των ξενοδοχείων στην Ελλάδα, που είναι μία γειτονική μας αγορά με παρόμοια χαρακτηριστικά, θα διαπιστώσει κανείς ότι είναι πιο ακριβά τα ξενοδοχεία εκεί. Άρα η ξενοδοχειακή μας βιομηχανία διατηρεί την ανταγωνιστικότητά της, απορροφώντας μεγάλο μέρος από την αύξηση που παρατηρείται στα λειτουργικά μας έξοδα.

Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζετε; 

Kαταρχάς να αναφέρω την ανάγκη να αυξηθεί το τουριστικό ρεύμα προς την Κύπρο. Θα πρέπει να στοχεύσουμε περαιτέρω σε αγορές από όπου ήδη παρατηρείται αύξηση, όπως το Ισραήλ, η Γαλλία και η Πολωνία. Υπάρχει ακόμη εξάρτηση στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου που είναι η μεγαλύτερη αγορά διαχρονικά, αλλά οι επόμενες αγορές έχουν πολύ μεγάλη απόσταση. Άρα δεν υπάρχει υγιής κλιμάκωση, πρώτης, δεύτερης και τρίτης αγοράς και κατ’ επέκταση πρέπει να αυξηθεί το τουριστικό ρεύμα και από άλλες αγορές και να γίνει επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

Ολόχρονος τουριστικός προορισμός

Δημοσιογραφικά πάντως διαβάζω και ακούω τουλάχιστον τα τελευταία 20 χρόνια τον στόχο η Κύπρος να γίνει ένας ολόχρονος τουριστικός προορισμός. Τι πήγε λάθος κατά την άποψη σας και δεν πετύχαμε αυτόν το στόχο;

Διαχρονική επιθυμία των ξενοδόχων είναι να αυξηθεί η χειμερινή τουριστική περίοδος. Το έχουμε επιτύχει, αλλά σίγουρα όχι στο βαθμό που θέλουμε και μπορούμε. Από τη στιγμή που αρκετά ξενοδοχεία αποφασίζουν να κλείνουν το χειμώνα, σημαίνει ότι υπάρχουν περιθώρια για βελτίωση.

Άρα θα πρέπει να δοθούν κάποια κίνητρα, έτσι;

Υπάρχουν αρκετά πράγματα που θα πρέπει να δούμε για αυτή την πτυχή. Καταρχάς είναι σημαντικό κάθε χρόνο να βελτιώνουμε την αεροπορική συνδεσιμότητα της Κύπρου και για το καλοκαίρι και για το χειμώνα. Μία καλή αεροπορική σύνδεση το χειμώνα, σημαίνει αυτόματα πως θα έχεις ακόμη καλύτερη σύνδεση για το καλοκαίρι. Θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στα ξενοδοχεία και για τη χειμερινή περίοδο σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό. Θα πρέπει η κυβέρνηση να στηρίζει την εργοδότηση και όχι το ανεργιακό επίδομα. Ένα σύστημα παρόμοιο με αυτό που εφαρμόστηκε με επιτυχία κατά την περίοδο διαχείρισης της πανδημίας, με την επιδότηση μεγάλου μέρους του μισθού του προσωπικού θα βοηθούσε σημαντικά. Κάθε ξενοδοχείο που παραμένει ανοικτό είναι και πιο υγιές για το προσωπικό και το κράτος θα αυξάνει τα έσοδά του.

Μετά τις εξελίξεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είδαμε την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς να στοχεύουν σε νέες αγορές. Θεωρείτε πως οι ξενοδόχοι στην Κύπρο έχουν προσαρμοστεί στις ανάγκες και στις ιδιαιτερότητες των επισκεπτών που προσελκύει η Κύπρος από τις νέες αυτές αγορές;

H βιομηχανία μας έχει αποδείξει ότι είναι αρκετά ευέλικτη και μπορεί να προσαρμοστεί γρήγορα στις αλλαγές. Δηλαδή, εάν μία μονάδα είχε προσαρμοστεί για να ικανοποιήσει τις ανάγκες μίας αγοράς, εύκολα μπορεί να το αλλάξει. Ουσιαστικά παρέχουμε ένα προϊόν που είναι για όλους. Για παράδειγμα, είναι πολύ μικρές οι διαφορές στα πράγματα που ζητούν οι Βρετανοί σε σχέση με τους Γερμανούς και μπορώ να σας πω πως τα τελευταία 15 χρόνια υπάρχει πολύ μεγάλη σύγκλιση στις συμπεριφορές των Ευρωπαίων – τόσο που είναι αμελητέα και περιττή η εξειδίκευση στα ξενοδοχεία για συγκεκριμένη πελατεία.

Έχουμε ανταγωνιστικό προϊόν

Υπάρχουν όμως κάποιες αγορές όπως το Ισραήλ, που όπως μας είπατε θα πρέπει να στοχεύσουμε περαιτέρω που έχουν διαφορετικές διατροφικές συνήθειες. 

Πολύ καλό το παράδειγμα που αναφέρετε για το Ισραήλ και για το θέμα αυτό μπορώ να σας διαβεβαιώσω, πως πάρα πολλά ξενοδοχεία έχουν προσαρμοστεί και προσφέρουν και κουζίνα κόσερ. Συνεπώς μπορεί να ικανοποιήσουν και Ισραηλινούς αλλά και Ευρωπαίους που δεν έχουν αυτή την διατροφική ανάγκη. Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης στο προϊόν μας, αλλά θεωρώ πως σίγουρα είναι ανταγωνιστικό. Εκεί που θα πρέπει να βελτιωθούμε είναι στην εμπειρία που θα πάρει κάθε τουρίστας εκτός του ξενοδοχείου.

Bλέπουμε την Τουρκία και την Αίγυπτο να επιστρέφουν δυναμικά στον τουριστικό χάρτη. Τι σημαίνει αυτό για τον κυπριακό τουρισμό και πως επηρεάζει την τιμολογιακή σας πολιτική;

Οι συγκεκριμένες δύο χώρες, ανέκαθεν ήταν φθηνότερος προορισμός από την Κύπρο, διότι έχουν χαμηλότερο κόστος στο εργατικό δυναμικό και στην ενέργεια. Πρόκειται επίσης για δύο αγορές που βγήκαν κερδισμένες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, διότι τα ρωσικά αεροπλάνα μπορούν να πετούν απρόσκοπτα και σε Τουρκία και σε Αίγυπτο και δεν έχουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε εμείς ως μέλος της ΕΕ. Οι κοστολογικές διαφορές πάντα θα υπάρχουν και αντί να σκεφτόμαστε ότι βελτιώνεται η Τουρκία και η Αίγυπτος θα πρέπει να δούμε πώς βελτιωνόμαστε εμείς. Ο κόσμος πρέπει να επιλέγει την Κύπρο όχι με βάση την τιμή, αλλά με βάση τις υπηρεσίες και εμπειρίες που προσφέρει.

Νέα ξενοδοχεία και εκτός Πάφου

Mιλήστε μας λίγο για το δικό σας Όμιλο, το προσωπικό που εργοδοτείτε και τις ξενοδοχειακές μονάδες που έχετε σήμερα στο χαρτοφυλάκιο σας.

Ως Όμιλος Thanos Hotels & Resorts, εργοδοτούμε περίπου 1.000 άτομα και έχουμε τέσσερα ξενοδοχεία που είναι εν ενεργεία και συγκεκριμένα το Anassa, το Almyra, το Annabelle και το Amyth of Mykonos που λειτούργησε για πρώτη φορά φέτος. Στον Όμιλο ανήκει επίσης από το 2021 και το Antasia Beach Club, ένας all day προορισμός που έχει αγαπηθεί από το κοινό. Επιπλέον, έχουμε και το ξενοδοχείο Aloe που είναι εκτός λειτουργίας και εξετάζουμε την ανάπτυξή του.

Το Aloe θα λειτουργήσει την επόμενη τουριστική περίοδο;

Όχι, σίγουρα δεν θα λειτουργήσει την επόμενη τουριστική περίοδο καθώς θα γίνουν ριζικές αλλαγές. Το μόνο που μπορώ να σας αναφέρω στην παρούσα φάση είναι ότι θα προσφέρουμε ένα καινούριο προϊόν που δεν θα έχει σχέση με την υφιστάμενη μονάδα, αφού θα γίνει εκεί μία πολυτελής μεικτή ανάπτυξη.

Σε σχέση με το ξενοδοχείο σας στη Μύκονο, η λειτουργία του για πρώτη φορά φέτος, συνέπεσε με μία περίοδο όπου παρατηρείται πτώση στις αφίξεις στο νησί  των ανέμων.

Για μας είναι η πρώτη επενδυτική κίνηση που πραγματοποιούμε εκτός Κύπρου με τη λειτουργία του Amyth of Mykonos. Η Μύκονος όντως καταγράφει πτώση σε σχέση με προηγούμενες χρονιές, όμως ευτυχώς το δικό μας ξενοδοχείο, λειτουργεί με βάση τα προγράμματα που έχουμε κάνει και τους προϋπολογισμούς μας. Επιπλέον, εξαρχής ο σχεδιασμός μας αφορούσε τη δημιουργία ενός φιλόξενου χώρου σε κοντινή απόσταση μεν, αλλά εκτός της Χώρας της Μυκόνου, που να μπορεί να δίνει στους επισκέπτες την ευκαιρία να ανακαλύψουν την πιο χαλαρή, ήρεμη πλευρά του νησιού, όπως αυτή πηγάζει από το μοναδικό φυσικό της τοπίο. Με αυτό τον τρόπο εστιάζουμε στις αρετές της Μυκόνου για όποιον θέλει να τις ανακαλύψει και προσφέρουμε μια διαφυγή από το φαινόμενο του υπερτουρισμού.

Οι μελλοντικοί σας σχεδιασμοί περιλαμβάνουν την εξαγορά ή ανέγερση νέας ξενοδοχειακής μονάδας ή οποιεσδήποτε άλλες επενδύσεις σε Κύπρο ή εξωτερικό;

Εξετάζουμε διάφορες περιπτώσεις σε επίπεδο επένδυσης ή συνεργασίας για καινούριες ξενοδοχειακές μονάδες, αλλά για την ώρα δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο. Αφορά διάφορες περιπτώσεις τόσο στην Κύπρο, όσο και στο εξωτερικό.

Στην Κύπρο σας ενδιαφέρει να επενδύσετε και σε άλλη πόλη πέραν την Πάφου;

Ασφαλώς και μας ενδιαφέρει. Διερευνούμε διάφορες επιλογές για ξενοδοχειακές μονάδες και εκτός Πάφου, αλλά για την ώρα δεν υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο.