Table of Contents
«Μπαλάκι» μεταξύ ιατρών και Νοσοκομείων, λίγους μήνες ή και μέρες πριν αφήσουν την τελευταία τους πνοή, γίνονται καθημερινά δεκάδες άνθρωποι που βιώνουν το τελευταίο δύσκολο στάδιο της ασθένειάς τους. Τα Νοσοκομεία στα οποία εισάγονται, λόγω κάποιας επιπλοκής που παρουσίασαν, είναι «πρώτης γραμμής». Που σημαίνει, ότι αφού η ιατρική ομάδα τούς σταθεροποιήσει, ενημερώνει τους ίδιους ή τους συγγενείς τους ότι πρέπει να αποχωρήσουν, διότι χρειάζονται την κλίνη για τη νοσηλεία άλλων ασθενών οι οποίοι έχουν ελπίδες… Και τότε ξεκινά ο Γολγοθάς τους. Ελλείψει μονάδων για τη φροντίδα αυτή της μεγάλης κατηγορίας ασθενών τελικού σταδίου – ογκολογικών, καρδιοπαθών, πασχόντων από νευρολογικά ή άλλα προβλήματα – οι άνθρωποι αυτοί αναγκάζονται να βγουν προς αναζήτηση νοσηλευτικής φροντίδας. Αν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να νοσηλευτούν σε ιδιωτική μονάδα, ζουν με το άγχος και την αγωνία ότι μπορεί να καταλήξουν αβοήθητοι στο σπίτι τους.
Μαζί με τον ασθενή, πάσχει όλη η οικογένεια
«Εκτός από τον πόνο τους και την ψυχολογική κατάσταση την οποία πρέπει να διαχειριστούν, οι ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου τους και οι συγγενείς τους – δεν πάσχει μόνο ο ασθενής, πάσχει μαζί του όλη η οικογένεια – καλούνται αντιμετωπίσουν καθημερινά προβλήματα και κλειστές πόρτες», διαπιστώνει, μιλώντας στο Βήμα, η ομότιμη Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας και Θεραπείας Πόνου στη Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (Αρεταίειο) και Πρόεδρος της Εταιρείας Θεραπείας Πόνου και Παρηγορικής Ιατρικής, Ιωάννα Σιαφάκα. Ερχόμενη καθημερινά σε επαφή με ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτό το τελευταίο σκαλοπάτι της νόσου τους, μεταφέρει την αγωνία τους: «Πόσες φορές έρχονται ασθενείς και μας λένε ότι ο τάδε ή δείνα γιατρός σε μεγάλο Νοσοκομείο τους “έδιωξε”. Και μας ρωτούν: “Τι εννοούν; Ότι πρέπει να πάω σπίτι μου να πεθάνω;”».
Όσο σκληρό κι αν ακούγεται, αυτή είναι η καθημερινότητα πολλών ανθρώπων που βρίσκονται στο τελικό στάδιο κάποιας μορφής καρκίνου ή άλλη σοβαρής νόσου. Οι κλίνες των μεγάλων Νοσοκομείων προορίζονται συνήθως για τους ασθενείς οι οποίοι βρίσκονται σε στάδιο θεραπείας. Για τους ανθρώπους όμως, που έχουν ολοκληρώσει όλα τα θεραπευτικά σχήματα και οι γιατροί φθάνουν στο σημείο να… σηκώσουν τα χέρια, δεν υπάρχει πρόνοια. Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν είναι σε θέση να τους παράσχει την απαιτούμενη νοσηλευτική φροντίδα, τη ψυχολογική στήριξη, ανθρώπους που θα κατευνάσουν τις ανησυχίες τους, που θα τους δώσουν το τέλος που δικαιούνται.
Τέσσερα Νοσοκομεία σε 1 μήνα
Τεράστια ταλαιπωρία βίωσαν προσφάτως μία ασθενής με κακοήθεια και ο γιος της, όταν λόγω σοβαρών επιπλοκών, εκλήθη ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ που τη μετέφερε σε Νοσοκομείο στα Βόρεια Προάστεια της Αττικής, το οποίο δεν διέθετε κλινική για την περίπτωσή της. Μετά την παρέλευση μιας εβδομάδας, η γυναίκα έπρεπε να μεταφερθεί, ιδανικά σε Ογκολογικό Νοσοκομείο (σε ένα από τα… δυόμισι που διαθέτει η Αττική, αφού αυτό των Αγίων Αναργύρων είναι κατά το ήμισυ αντικαρκινικό). Καθώς η γυναίκα δεν μπορούσε να κινηθεί, εκλήθη εκ νέου ασθενοφόρο το οποίο αυτή τη φορά τη μετέφερε σε άλλο γενικό Νοσοκομείο των Βορείων Προαστείων, το οποίο εφημέρευε. Κι εκεί όμως, αφού πέρασαν 3-4 ημέρες, τούς ενημέρωσαν ότι η γυναίκα έπρεπε να αποχωρήσει. Μεσολάβησε η μεταφορά της σε τρίτο γενικό Νοσοκομείο, μέχρι να φθάσει στο Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς («Άγιοι Ανάργυροι»), όπου μία εβδομάδα μετά κατέληξε.
«Οτιδήποτε συμβεί σε έναν ογκολογικό ασθενή – μία επιπλοκή της ασθένειάς του, μεταφέρεται στο εφημερεύον Νοσοκομείο, όπου τον αναλαμβάνουν γιατροί και νοσηλευτές άγνωστοι προς αυτόν. Επιστήμονες που δεν τους γνωρίζει και δεν ξέρουν το ιστορικό του. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της νόσου τους. Αυτό, πραγματικά, είναι αδιανόητο», λέει η Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Νοσηλευτικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών και επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου για την Υποστήριξη, την Εκπαίδευση και την Έρευνα στην Ψυχοκοινωνική Ογκολογία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Ευμορφία Κούκια.
Ανάλογη ταλαιπωρία και αγωνία βίωσε την ίδια χρονική περίοδο η κόρη ενός ασθενούς στη Θεσσαλονίκη. Η γυναίκα απευθύνθηκε στο «Θεαγένειο», μετά το εξιτήριο που έδωσαν οι γιατροί Γενικού Νοσοκομείου στον πατέρα της, αφού «δεν είχαν κάτι άλλο να κάνουν». Δεδομένου ότι ο ασθενής είχε υποβληθεί παλαιότερα σε θεραπεία στο Νοσοκομείο, οι γιατροί της Α’ Ογκολογικής Κλινικής του «Θεαγένειου» έκριναν ότι μπορούν να τον νοσηλεύσουν. Κάτι το οποίο έπραξαν.
«Αυτό δείχνει, αν μη τι άλλο, ανθρωπιά», σχολιάζει η διευθύντρια της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και του Ιατρείου Πόνου του Θεαγένειου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης, Σουζάνα Ανίσογλου. «Κανείς δεν πρέπει να φεύγει πεινώντας, διψώντας, πονώντας. Για αυτά αγωνιζόμαστε», τονίζει, για να προσθέσει η κυρία Σιαφάκα: «Πρέπει να διδάξουμε στους μελλοντικούς γιατρούς τη συμπόνια, την ανθρώπινη πλευρά, ότι κάθε ασθενής είναι μοναδικός, έχει αξία μέχρι την τελευταία στιγμή. Και αυτό δεν θέλει πανεπιστήμιο. Αυτή την ανάγκη την κατανόησα απόλυτα κατά την περίοδο της πανδημίας. Το Ιατρείο Πόνου, λόγω των μέτρων που είχαν ληφθεί, δεν λειτουργούσε και η ομάδα μας επικοινωνούσε με τους ανθρώπους που παρακολουθούσε μέσω Skype, βιντεοκλήσεων και τηλεφώνου. Και μόνο που τους καλούσε ο γιατρός, που υπήρχε αυτή η υποστήριξη, τους ωφέλησε. Είδα 30% βελτίωση στην πορεία υγείας των ασθενών. Γι’ αυτό, στο Αρεταίειο, ένα μεγάλο κομμάτι είναι η εκπαίδευση των νέων γιατρών – των αυριανών φροντιστών όλων ημών».
Έχουμε νοσηλευτές, αλλά όχι δομές
Σύμφωνα με την κυρία Κούκια, στην Ελλάδα συμβαίνει το εξής παράδοξο: Διαθέτουμε νοσηλευτές ανακουφιστικής φροντίδας, αλλά όχι δομές. «Για όλη την Ελλάδα έχουμε μόνο 9 κλίνες ανακουφιστικής φροντίδας στη μονάδα “Γαλιλαία”. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι δεν επαρκούν», σημειώνει η κυρία Κούκια, επισημαίνοντας την αξία της ανακουφιστικής φροντίδας, η οποία καλύπτει το σύνολο των σωματικών και ψυχολογικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο ασθενής.
Για τις ελλείψεις δομών μιλά και η Διευθύντρια Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας στο Νοσοκομείο «Αγιος Σάββας», Κωνσταντία Παπαλλά. «Δεν υπάρχουν δομές για τους ογκολογικούς ασθενείς και δεν γίνεται εκπαίδευση των φροντιστών σε πρακτικά ζητήματα, δηλαδή πώς να αλλάξουν την πληγή του ασθενή, να τον γυρίσουν στο πλάι, να τον πλύνουν», λέει αναφερόμενη και στις προστριβές που δημιουργούνται συχνά μεταξύ γιατρών και συγγενών ασθενών εξαιτίας της απουσίας ειδικών μονάδων. «Στις Ογκολογικές Κλινικές εισάγονται ασθενείς σε συγκεκριμένες ημερομηνίες για να κάνουν τη θεραπεία τους. Για να εισαχθούν πρέπει να υπάρχει διαθέσιμη κλίνη. Καταλαβαίνω τον πόνο των ανθρώπων που βρίσκονται στο τελικό στάδιο και δεν αντέχουν να φύγουν από το Νοσοκομείο, αφού δεν έχουν πού να πάνε, καταλαβαίνω όμως και την αγωνία του ασθενή που πρέπει να συνεχίσει τη θεραπεία του. Είναι τρομερό να ψάχνουμε κάθε φορά να βρούμε κλίνη».
Εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς μένουν «ακάλυπτοι»
Σύμφωνα με στοιχεία, 61 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν ανάγκη παρηγορικής φροντίδας. Στην Ελλάδα μόνο οι ογκολογικοί ασθενείς, που χρήζουν παρηγορικής φροντίδας, είναι 150.000. Ο αριθμός είναι πολλαπλάσιος, αν σε αυτούς προστεθούν οι πάσχοντες από καρδιακή ανεπάρκεια, αναπνευστικά ή νευρολογικά προβλήματα.
«Ερημώνει» ο ξενώνας στην Παιανία
Την ίδια στιγμή, παραμένει από το 2013 ανεκμετάλλευτη η μονάδα που κατασκευάστηκε από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία στην Παιανία για τη νοσηλεία και φροντίδα ασθενών τελικού σταδίου. Το ερώτημα γιατί δεν λειτουργεί από την Πολιτεία, 12 χρόνια μετά, μία τέτοια μονάδα, τη στιγμή που οι ανάγκες είναι τεράστιες, παραμένει αναπάντητο.
«Δεκαεπτά ακίνητα που είχε από δωρεές η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, μάς στοίχισε η ανέγερση του ξενώνα στην Παιανία. Αυτή τη στιγμή, μπορεί να νοσηλεύσει 52 ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου. Αν όμως, καταφέρουμε να ολοκληρώσουμε και την επέκταση, θα έχουμε στη διάθεσή μας επιπλέον 40 νοσηλευτικές κλίνες. Θα μπορούμε να εξυπηρετούμε συνολικά 92 ασθενείς», δηλώνει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, Βαγγέλης Φιλόπουλος.
Για να τεθεί σε λειτουργία – αναφέρει – το μόνο που λείπει είναι προσωπικό και ένας φορέας να αναλάβει τα έξοδά του. «Μας το έχουν ζητήσει και ιδιώτες με καλό ενοίκιο, αλλά εμείς θέλουμε να το αναλάβει το κράτος. Ο,τι κάναμε το κάναμε για να συνδράμουμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας στη νοσηλεία ασφαλισμένων και ανασφάλιστων πολιτών», αναφέρει, σημειώνοντας ότι αναμένεται συνάντηση για το θέμα με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Αντικαρκινικής Εταιρείας, κάθε χρόνο καταγράφονται στην Ελλάδα 62.000 νέα περιστατικά καρκίνου. «Η νοσηρότητα καταγράφει αύξηση και μείωση η θνησιμότητα λόγω της έγκαιρης διάγνωσης και των διαθέσιμων θεραπειών», τονίζει.
Η μονάδα στην Παιανία για τη φιλοξενία ασθενών που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου τους
Η αξία της παρηγορικής φροντίδας
Η προσεχής Πέμπτη, 29 Μαΐου, είναι αφιερωμένη σε όλη την Ευρώπη στην αναγνώριση της παρηγορικής φροντίδας ως βασικού ανθρώπινου δικαιώματος. Σύμφωνα με την κυρία Σιαφάκα, το μήνυμα της Ευρωπαϊκής Ημέρας Παρηγορικής Φροντίδας είναι να έχουν οι ασθενείς ισότιμη πρόσβαση σε αυτές τις υπηρεσίες. «Η καθολική πρόσβαση είναι ανάγκη και μέσα σε αυτή υπάρχει το δικαίωμα αντιμετώπισης του πόνου», αναφέρει. Αυτός είναι και ο λόγος – προσθέτει – που πρέπει οι υπηρεσίες παρηγορικής φροντίδας να ενσωματωθούν στο σύστημα, ώστε όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως διάγνωσης, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης και τόπου διαμονής, να έχουν ποιοτική υγεία.
Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το: To Vima
