Ο Κυριάκος Πιερρακάκης ανήκει στην γενιά των πολιτικών που μπολιάστηκαν απ’ τις εξελίξεις της τεχνολογίας και τις ενσωματώνουν στο έργο τους. Ο 42χρονος υπουργός Παιδείας, πατέρας τριών παιδιών, πιστεύει ότι η ακινησία δεν είναι επιλογή και αυξάνει ταχύτητα με το βλέμμα στο αύριο. Πώς θα το καταφέρει; Το εξηγεί στο ΒΗΜΑ Talks.
Τι θέλει ν’ αφήσει πίσω του ένας υπουργός Παιδείας;
Υπάρχει ο στόχος, υπάρχουν και τα μέσα. Συνήθως οι υπουργοί Παιδείας ασχολούνται περισσότερο με τα μέσα επίτευξης του στόχου, τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις που θέλουν να κάνουν. Ο στόχος των συστημάτων παιδείας πρέπει να είναι να απελευθερώνει ο κάθε μαθητής, το κάθε παιδί, την καλύτερη εκδοχή του εαυτού του. Το πώς ένα εκπαιδευτικό σύστημα το πετυχαίνει αυτό, είναι μια συζήτηση που περιλαμβάνει να έχεις κάνει μια διάγνωση του τι πάει στραβά, ποια είναι τα προβλήματα και ποιες οι δυνατότητες που έχει το εκπαιδευτικό σου σύστημα και να παρεμβαίνει σ’ αυτές.
Γι’ αυτό κι εμείς έχουμε κάνει μια σειρά από αλλαγές. Κάποιες έχουν ήδη γίνει, κάποιες έχουν δρομολογηθεί. Συνολικά νομίζω ότι οδηγούν προς ένα καλύτερο σημείο ισορροπίας από αυτό που έχουμε παραλάβει. Είτε μιλάμε για το σχολείο όπου πρέπει ν’ αλλάξουν πράγματα -απ’ τις σχολικές υποδομές μέχρι τα βιβλία, είτε για τα πανεπιστήμια που το βασικό διακύβευμα είναι η διεθνοποίηση και το άνοιγμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στον κόσμο, κάτι που δεν είχε επιτευχθεί για πολλά χρόνια στην Ελλάδα. Στόχος μας είναι να ρίξουμε τα τείχη και να περάσουμε από μια εποχή αυταρέσκειας σε μια εποχή περιέργειας. Και να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε και τους εαυτούς μας και το σύστημα στο οποίο βρισκόμαστε.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. ΕΓΓΡΑΦΗ
Θα καταργηθούν οι Πανελλαδικές;
Αν είχαμε λάβει μια τέτοια τελεσίδικη απόφαση θα την είχα ήδη ανακοινώσει.Είναι δεδομένο ότι οι πανελλαδικές είναι ένα κεκτημένο 60 ετών, κυρίως, επειδή έχουν το αδιάβλητο στον πυρήνα τους. Γνωρίζουμε όμως ότι έχουν και αδυναμίες, όπως η ανάγκη των ελληνικών οικογενειών να προσφεύγουν στα φροντιστήρια, δαπανώντας μεγάλο κομμάτι του οικογενειακού προϋπολογισμού, ειδικά στην Γ΄ Λυκείου. Ή το γεγονός πως πολλά παιδιά να λένε ότι αισθάνονται τη ζωή τους να κρίνεται από ένα μικρό αριθμό εξετάσεων.
«Να περάσουμε από μια εποχή αυταρέσκειας σε μια εποχή περιέργειας».
Γι’ αυτό και έχουμε πει ότι υπάρχει μια διάσταση μεταρρύθμισης, το Εθνικό Απολυτήριο, που επιθυμούμε ν’ ανοίξουμε. Όμως είμαι θιασώτης της άποψης ότι αυτά τα κάνεις με στέρεα βήματα και όταν είναι απολύτως ολοκληρωμένες οι προτάσεις. Σ’ αυτή τη φάση έχουμε ανοίξει μια σειρά από άλλες αλλαγές, οι οποίες είναι από ένα νόμο που παρουσίασα πρόσφατα στο υπουργικό συμβούλιο, στον πυρήνα του οποίου βρίσκεται η ενίσχυση του ρόλου των διευθυντών των σχολείων και η αλλαγή της θεσμικής αρχιτεκτονικής της διοίκησης του σχολείου. Και μια σειρά από αλλαγές, όπως τα πρότυπα Δημόσια Ωνάσεια Σχολεία, η εισαγωγή του διεθνούς απολυτηρίου στη δημόσια εκπαίδευση και πολλά άλλα, που αθροιζόμενα έχουν σαν στόχο να μπορέσουμε να πετύχουμε ένα πολύ καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα.
Λένε, «γιατί δεν φτιάχνετε πρώτα τα δημόσια Πανεπιστήμια πριν ανοίξετε τα ιδιωτικά»;
Ο αντίλογος αυτός είναι εντελώς προσχηματικός. Πρωτίστως θα πω ότι φτιάχνουμε τα δημόσια Πανεπιστήμια. Είναι η ναυαρχίδα της στρατηγικής κι αυτό αντανακλάται και στην αύξηση της χρηματοδότησης κατά 50% απ’ το ‘19 σε ό,τι αφορά στον κρατικό προϋπολογισμό, συν την όποια αύξηση προκύψει απ’ το Ταμείο Ανάκαμψης και τα αθροιστικά ευρωπαϊκά διαρθρωτικά κονδύλια. Μιλάμε για αρκετά δισεκατομμύρια.
Καταλήξαμε να είμαστε η μόνη χώρα που είχε αυτή την τεχνητή απαγόρευση στην θεσμική της αρχιτεκτονική, λες και έχουμε κάτι να φοβόμαστε. Η λογική του κλειστού συστήματος των συνόρων, μας οδήγησε σήμερα στον διεθνή εξαιρετισμό του πώς έχουμε καταλάβει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και τους εαυτούς μας. Αυτό αντανακλά μια ευρύτερη φιλοσοφία. Στην εκπαίδευση, τις τελευταίες δεκαετίες, υψώθηκαν όλα τα πολιτικά ταμπού της μεταπολίτευσης, όλες οι πολιτικές διαχωριστικές γραμμές. Τείναμε να επαναλαμβάνουμε διαχωριστικές γραμμές του ‘70 και του ‘80 με το λεξιλόγιο του ‘70 και του ’80, έχοντας την αυταπάτη ότι αν εμείς μείνουμε ακίνητοι, θα μείνει και η παγκόσμια πραγματικότητα.
Ήμουν πριν από λίγες μέρες στο Συμβούλιο Υπουργών στη Βαρσοβία κι έβλεπα γύρω μου μια πόλη, μια χώρα, που αναπτύσσεται ραγδαία. Έχουμε προχωρήσει κι εμείς φυσικά, αλλά πρέπει κάπου να καταλάβουμε ότι η εποχή της αυταρέσκειάς μας έχει παρέλθει. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσει η χώρα ν’ αναπτυχθεί σε οποιονδήποτε τομέα είναι να φύγει μπροστά.
Τι εννοείτε αυταρέσκεια;
Αυταρέσκεια είναι η ακινησία, το να μη θες ν’ αλλάξει τίποτα. Ακόμα και ο Λαμπεντούζα στον «Γατόπαρδο» λέει ότι όλα για να μείνουν ίδια πρέπει να μπορούν ν’ αλλάζουν διαρκώς. Πρέπει διαρκώς να βάζεις ενέργεια στο σύστημα και να το μεταρρυθμίζεις για να μπορείς ν’ ανταποκρίνεσαι στις νέες προκλήσεις.
Πώς; Ένα κομμάτι είναι η αύξηση χρηματοδότησης. Αλλά δεν είναι η μόνη λύση. Τα πανεπιστήμια, οι πρυτάνεις, οι καθηγητές, οι φοιτητές διαρκώς μας ζητάνε εργαλεία για να μπορέσουν να κάνουν καλύτερα τη δουλειά τους. Αν υπάρχει ένα σημείο αποτυχίας της τελευταίας πεντηκονταετίας, αυτό είναι ότι δεν καταφέραμε να γίνουμε περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης. Φεύγουν οι πιο πολλοί φοιτητές από εμάς σε σχέση με τον πληθυσμό μας από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Και δεχόμαστε, ως χώρα, τους λιγότερους φοιτητές σε σχέση με χώρες της ευρύτερης γειτονιάς μας.
Παράλληλα αυξήθηκαν οι πανεπιστημιακές σχολές, με σχολές χαμηλού επιπέδου…
Προσωπικά χαίρομαι να βλέπω τα Πανεπιστήμια να αναπτύσσουν έναν βηματισμό με τα εργαλεία που τους δώσαμε. Εκτιμώ πολύ τα ελληνικά Πανεπιστήμια. Για μας και για μένα προσωπικά το στοίχημα στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι η διεθνοποίηση, το να μπορέσεις να φέρεις συμπράξεις ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων με κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού. Και εμείς αυτές τις συμπράξεις θα τις χρηματοδοτήσουμε ως υπουργείο Παιδείας με χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Έχουμε λάβει ήδη δεκάδες προτάσεις με τα κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού κι αυτό μας γεμίζει περηφάνια. Θα αξιολογήσουμε, βέβαια, τις προτάσεις μία-μία αναλυτικά, αλλά η πρώτη εντύπωση είναι ότι είμαστε ενθουσιασμένοι με το αποτέλεσμα.
Αυτή την στιγμή οι πιο πολλοί Έλληνες φοιτητές του εξωτερικού είναι στην Κύπρο. Αυτό διαμορφώθηκε ως δυνατότητα τα τελευταία χρόνια. Η Κύπρος, προ 20ετίας, δεν ήταν περιφερειακό κέντρο εκπαίδευσης. Το κατάφερε όμως με ένα νόμο, αντίστοιχο μ’ αυτόν τον οποίο κάναμε εμείς. Και ο δικός μας νόμος έχει εξαιρετικά αυστηρές ποιοτικές δικλείδες για να εγκρίνει τα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων -με όρους πολύ αυστηρούς απ’ την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ). Έχω ζητήσει απ’ την αντιπολίτευση να μου φέρει πιο αυστηρά από αυτά, αλλά δεν προσήλθε κανείς. Κάποιοι απλώς ήταν ιδεολογικά αντίθετοι σ’ αυτό το άνοιγμα, κάτι που είναι πλέον εκτός τόπου και χρόνου. Πρέπει να μπορέσουμε να λύσουμε τέτοιες εκκρεμότητες. Δεν πρέπει να δειλιάζουμε απέναντι σε αλλαγές που έχουν συντελεστεί παντού. Πόσο μάλλον όταν είναι τόσο μα τόσο ετεροχρονισμένες.
Η Γ΄ Λυκείου όμως είναι σαν να έχει ακυρωθεί, λόγω των Πανελλαδικών;
Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο. Το αδύναμο στοιχείο είναι ότι συχνά παίρνουμε το τελικό αποτέλεσμα του σχολείου, που είναι η συμμετοχή στις εξετάσεις αυτές, και κάνουμε το λεγόμενο reverse engineering στην εκπαίδευση. Ξεκινάμε δηλαδή από αυτό και γυρνάμε πίσω σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Τα τελευταία χρόνια προσπαθούμε, ως κυβέρνηση, αυτό να το αντιστρέψουμε.
Έχουμε εντάξει τα εργαστήρια δεξιοτήτων στην εκπαίδευση. Αρχές της σχολικής χρονιάς του 2026 θα έχουμε αλλάξει τα βιβλία. Θα έχουμε πολλαπλό βιβλίο σε πολλές τάξεις -ένα εργαλείο ενάντια στην απομνημόνευση που αφορά περισσότερο στην κριτική. Γίνονται αλλαγές που θα οδηγήσουν σ’ ένα πιο ενδιαφέρον σχολείο. Αλλάζουμε την πληροφορική, βάζουμε λογοτεχνικά βιβλία. Μπαίνει ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός με απευθείας συμβουλευτική στην Α’ Λυκείου. Ένα απ’ τα πράγματα που με ικανοποιεί είναι το πόσο ευεργετικά έχουν δράσει οι διαδραστικοί πίνακες. Είναι ωραίο να μπορείς να κάνεις λελογισμένη χρήση της τεχνολογίας. Καταργήσαμε τα κινητά στα σχολεία -το μέτρο έχει αποδώσει, αλλά θέλουμε την τεχνολογία στο σχολείο με τον έξυπνο σταθμισμένο τρόπο και αυτός είναι ο διαδραστικός πίνακας. Οι εκπαιδευτικοί μας έχουν μεράκι και νομίζω ότι πρέπει να τους δώσουμε μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας από αυτούς που έχουν ήδη. Γι’ αυτό και ενισχύουμε αρχικά τους διευθυντές.
Όλα αυτά θα συνεχίσουν και μετά από εσάς;
Η στρατηγική που υλοποιώ ως υπουργός Παιδείας είναι η στρατηγική της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας. Αλλά, ευρύτερα, οι μεταρρυθμίσεις κρίνονται στον χρόνο. Προσωπικά πιστεύω στις μεταρρυθμίσεις του αποτελέσματος. Ακόμα περισσότερο πιστεύω στις προ-ρυθμίσεις, ας μου επιτραπεί ο νεολογισμός: Να μπορεί κανείς να παρεμβαίνει πριν παρουσιαστούν κάποια προβλήματα με προορατικότητα και προνοητικότητα. Θέλουμε να κάνουμε πράγματα που θα μείνουν -δεν μπορώ να προβλέψω αν θα μείνουν, θα κριθούν στο χρόνο.
«Στην εκπαίδευση, τις τελευταίες δεκαετίες, υψώθηκαν όλα τα πολιτικά ταμπού της μεταπολίτευσης».
Πάμε στα πρότυπα Δημόσια Σχολεία του Ιδρύματος Ωνάση…
Η πρωτοβουλία ήταν του Ιδρύματος Ωνάση. Κάναμε συζήτηση και, όπως σ’ όλες τις γόνιμες συνεργασίες, επήλθε ώσμωση. Κρατώ πολλά θετικά. Καταρχάς είναι πολύ σπουδαίο ν’ αναβιώσει η κουλτούρα των δωρητών στη χώρα μας. Το κράτος έχει τον πιο σημαντικό ρόλο να παίξει, αλλά δεν μπορούμε να έχουμε μονοπώλιο πρωτοβουλιών. Πρέπει να μπορείς να γεννάς πρωτοβουλίες, απ’ τον ιδιωτικό τομέα, απ’ τα κοινωφελή ιδρύματα, απ’ τον κάθε πολίτη. Οπότε εδώ έχουμε ένα πετυχημένο παράδειγμα, την παρέμβαση που έχει κάνει το Ίδρυμα Ωνάση στο χώρο της υγείας. Πήραμε αυτό το μοντέλο, και πάμε να το εφαρμόσουμε και στην παιδεία, δημιουργώντας ένα νέο τύπο σχολείου που αντλεί συστατικά απ’τα πρότυπα. Εχουμε κάνει και κάποιες αλλαγές. Τα παιδιά που θα φοιτούν σ’ αυτά τα σχολεία θα μπαίνουν με εξετάσεις και θα είναι ντόπια σε ποσοστό 40-60%. Γιατί η λογική της παρέμβασης του Ιδρύματος είναι να πάμε σε ευάλωτες περιοχές, σε περιοχές με κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και να τις στηρίξει. Είναι μια δωρεά 160 εκατομμυρίων ευρώ. Το πρόγραμμα σπουδών είναι το πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας.
Τι σας οδήγησε στην πολιτική;
Πολλά. Πτυχές της πολιτικής μ’ άρεσαν από νωρίς. Μ’ άρεσε να διαβάζω για τις ζωές ανθρώπων που είχαν σωρευτικά μεγάλη παρέμβαση στις κοινωνίες που έδρασαν. Αλλά αν κρατάω κάτι είναι η δυνατότητα να παρεμβαίνεις σε μεγάλη κλίμακα με θετικό τρόπο σε προβλήματα που ακουμπούν πολλούς ανθρώπους. Αν το κάνεις καλά και το πετύχεις είναι το σπουδαιότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις. Ο καθένας μας πρέπει να προσπαθεί να βγάλει την καλύτερη εκδοχή του εαυτού του, νοηματοδοτώντας με την ίδια του την παρουσία. Αλλά δεν θεωρούσα δεδομένο ότι θα γίνω πολιτικός.
Όταν το 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης μου πρότεινε ν’ αναλάβω το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οφείλω να πω ότι, λίγους μήνες πριν, δεν ήταν στο μυαλό μου ότι θα επέστρεφα στην πολιτική –ήμουν διευθυντής ερευνών στη «διαΝΕΟσις». Η εμπλοκή του Κυριάκου Μητσοτάκη και η συγκεκριμένη πρόταση, με οδήγησαν ν’ ασχοληθώ πλέον ενεργά, αφήνοντας μια συγκεκριμένη επαγγελματική πορεία και δεν το έχω μετανιώσει ούτε μέρα.
Πότε σας κίνησε το ενδιαφέρον η τεχνολογία;
Πολύ νωρίτερα απ’ την πολιτική. Σε πρώτη φάση από έναν υπολογιστή που μου πήραν οι γονείς μου όταν ήμουν Γ’ Δημοτικού. Επίσης μ’ άρεσαν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, όπως σ’ όλα τα παιδιά. Στην πορεία αγάπησα τους υπολογιστές, τον πειραματισμό με τους υπολογιστές -επηρεάστηκα. Σπούδασα πληροφορική, το πρώτο μου πτυχίο. Και ο αλγοριθμικός τρόπος σκέψης είναι κάτι που κρατώ απ’ τις σπουδές μου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο: Ο λογικός τρόπος να προσεγγίζεις ένα πρόβλημα και να σκέφτεσαι ότι υπάρχει λύση και ποια είναι.
Πώς έγινε το πέρασμά σας στη Νέα Δημοκρατία;
Με σταδιακό τρόπο. Αν δει κανείς την ελληνική ιστορία, έχουν γίνει πολλές μετατοπίσεις -και σε κοινωνικό επίπεδο, ανάλογα με τα διακυβεύματα και τα προβλήματα της εποχής. Η ιδρυτική διακήρυξη της Νέας Δημοκρατίας λέει κάτι που εμένα μ’ αρέσει πολύ, δια χειρός Κωνσταντίνου Καραμανλή: Ότι υπάρχουν τα αληθινά συμφέροντα του έθνους, πέρα απ’ τις επίπλαστες ταμπέλες της αριστεράς, της δεξιάς και του κέντρου. Πάντα πίστευα ότι αυτά είναι κάπως παρωχημένα, με την έννοια ότι οριοθετήθηκαν ανάλογα με το πώς κάθισαν αρχικά οι αντιπρόσωποι στη Γαλλική Επανάσταση. Τι σημαίνει αριστερός, δεξιός, κεντρώος άλλαζε μέσα στο χρόνο. Όταν υπάρχει μεγάλη πυκνότητα ιστορικών γεγονότων, τα πράγματα αλλάζουν ακόμα περισσότερο. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια υπήρξε αυτή η πυκνότητα. Υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι «υπάρχουν δεκαετίες που δεν συμβαίνει τίποτα και υπάρχουν εβδομάδες μέσα στις οποίες συμβαίνουν δεκαετίες». Όπως η δεκαετία της ελληνικής κρίσης, συνέβησαν πολλαπλές δεκαετίες μέσα στη δεκαετία. Τότε επανατοποθετήθηκε ένα μεγάλο κομμάτι της χώρας. Η πολιτική δεν πρέπει να τοποθετείται σε σχέση με το πίσω, αλλά σε σχέση με το μπροστά. Να μπορείς δηλαδή να βλέπεις αυτό που έρχεται και να επανατοποθετείσαι σε σχέση μ’ αυτό. Να τοποθετούνται οι πολιτικές δυνάμεις ή μια σχολή σκέψης σε σχέση με άλλες σχολές σκέψης, οπότε να γίνονται πολλές συνθέσεις. Η σύνθεση που έφερε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία στην εξουσία προέκυψε πρώτα στην κοινωνία. Άνθρωποι που μπορεί στο παρελθόν να ήταν ετερόκλητοι, δημιούργησαν αυτή τη νέα σύνθεση, τη νέα πλειοψηφία. Νομίζω ότι αυτό είναι ό,τι πιο υγιές υπάρχει σ’ ένα πολιτικό σύστημα, σε μια κοινωνία. Είναι σοφό να σκεφτούμε με όρους και μνήμη μέλλοντος και όχι παρελθόντος.
Βλέπετε θετικά μια συνεργασία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, αν χρειαστεί;
Με βάση τα προβλήματα που έχουν βρεθεί μπροστά μας τώρα, η πρόταση διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας είναι μια πυρηνικά προοδευτική πρόταση -αφορά στο πώς η χώρα προοδεύει. Από εκεί και πέρα πιστεύω ότι το ιδανικό θα είναι, με βάση όλες τις αλλαγές που θα κάνουμε σε δύο χρόνια, να κριθούμε μ’ έναν τρόπο τέτοιο που ο κόσμος θα θεωρήσει ότι οφείλουμε να συνεχίσουμε. Η χώρα πρέπει να τρέξει με ακόμα μεγαλύτερες ταχύτητες. Τα έχουμε πάει καλά, έχουμε ένα σημαντικό ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πρώτος ο πρωθυπουργός θα σας πει ότι πρέπει αυτό να το επιταχύνουμε, να βελτιωθούμε, να γίνουμε ακόμη καλύτεροι. Δεν έχουμε την πολυτέλεια της καθυστέρησης. Συνεπώς νομίζω ότι το ιδανικό θα είναι να ανανεωθεί η εντολή στο πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Αυτό που περιγράφετε δεν αντανακλά σ’ αυτό που ζει ο μέσος Έλληνας πολίτης…
Η πρόοδος αφορά στους πάντες, αλλά ταυτόχρονα υπάρχουν προβλήματα που εκκρεμούν. Έχουμε καταφέρει να επιλύσουμε πολλά. Θα ήταν αφελής οποιοσδήποτε ισχυριζόταν ότι έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα της χώρας και ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν δυσκολεύονται. Το 2015 υπήρξε η πιο σκοτεινή στιγμή, κατά τη γνώμη μου, στην πρόσφατη ιστορία της χώρας. Καταφέραμε να βγούμε από αυτή την ύφεση, την μεγάλη κρίση, με τη χώρα μας συμπαγή. Και τα τελευταία χρόνια τρέχουμε, καλύπτουμε και το χαμένο χρόνο και τη χαμένη απόσταση.
Η Ελλάδα και ειδικά αυτός που κρατάει το χέρι στο τιμόνι -ο πρωθυπουργός, πρέπει να έχει διπλό σκεπτικό: να λύνουμε γρήγορα τις εκκρεμότητες του χθες και να ανταποκρινόμαστε επαρκώς στις προκλήσεις του αύριο. Αυτό έχει υψηλές απαιτήσεις, μεγάλες αντοχές, διαρκή αυτοβελτίωση. Με πρώτη την αναγνώριση ότι μπορείς να γίνεις εσύ ο καλύτερος.
Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται;
Σύντομα θα βρίσκεται σε διαβούλευση, ίσως και την επόμενη εβδομάδα. Είμαστε στην ολοκλήρωσή της.
Βρέθηκε ο επικεφαλής;
Δεν πρόκειται να μπούμε σ’ αυτό ακόμα. Πρώτα θα ψηφίσουμε το νομοσχέδιο. Μετά θα οριστεί το πρόσωπο που θα είναι πρόεδρος της σχολής. Ύστερα ο στόχος είναι να έρθει ένας αριθμός καθηγητών που θα γίνουν καθηγητές της σχολής και βήμα-βήμα να γίνει αυτοδιοίκητο Πανεπιστήμιο. Ακολουθούμε το μοντέλο της Καλών Τεχνών.
«Υπάρχουν αυτοί που ρωτάνε “γιατί” κι αυτοί που ρωτάνε “γιατί όχι”, όπως εγώ».
Κάθε σχολή, απ’ τις πέντε που το αποτελούν, θα διατηρήσει την αυτονομία της;
Θα κρατήσουν κάποιο χαρακτήρα αυτονομίας, αλλά στην πορεία θα είναι αυτοδιοίκητο Πανεπιστήμιο, με δικό του πρύτανη. Έχουμε συζητήσει με όλους. Και με τους διευθυντές σχολών και, αναλυτικότατα, με το Υπουργείο Πολιτισμού, που είναι το συναρμόδιο κι έχει δομήσει μεγάλο μέρος αυτής της συζήτησης. Είναι νομίζω ένα νομοθέτημα που έχει ωριμάσει υπό την έννοια ότι είναι ένα αίτημα διαχρονικό, που δεν είχε γίνει πραγματικότητα.
Ποιες είναι οι προσωπικές σας φιλοδοξίες;
Η φιλοδοξία μου αυτή τη στιγμή έχει να κάνει με το ρόλο μου, και το πώς μπορώ να ασκήσω, όσο το δυνατόν καλύτερα, τα καθήκοντα που μου ανέθεσε ο πρωθυπουργός, ως υπουργού Παιδείας. Δεν υπάρχει λοιπόν κάτι που σε προσωπικό επίπεδο να μ’ ενδιαφέρει περισσότερο απ’ το να μπορέσουμε ν’ αφήσουμε το στίγμα μας, θετικά, στο χώρο της εκπαίδευσης. Γιατί δεν σας κρύβω ότι οι ταχύτητες που διαμορφώνονται πλέον στον κόσμο είναι τέτοιες όπου δεν έχουμε την πολυτέλεια να μην τις λάβουμε υπόψη μας. Δείτε τι συμβαίνει με την τεχνητή νοημοσύνη…
ένας τομέας που σας ενδιαφέρει…
Ένα απ’ τα χόμπι που έχω αναπτύξει τελευταίως είναι ότι έχω ενσωματώσει την προφορική λειτουργία του chat gpt στο κινητό μου και κάνω συχνά ερωτήσεις κρίσεως στον αλγόριθμο. Και το εντυπωσιακό είναι ότι μπορεί πλέον να απαντά καλά και σε ερωτήσεις κρίσεως. Να σταθμίζει δηλαδή τις εναλλακτικές πηγές γνώσης και γρήγορα να σου δίνει μια σταθμισμένη, προσεκτική απάντηση ή μια μη λάθος απάντηση, χωρίς να σημαίνει ότι είναι θέσφατη.
Οπότε πρέπει να κλείσουμε γρήγορα τις συσσωρευμένες εκκρεμότητες δεκαετιών -παιδεία, υγεία και αλλού, και να αντιληφθούμε τον κόσμο που έρχεται. Γιατί ο κόσμος δεν θ’ αλλάζει ανά 30ετία, όπως συνέβαινε στις προηγούμενες γενιές. Στη μεταπολεμική γενιά αρκούσε ένα πτυχίο για να πεις ότι θα κάνεις καριέρα.
Σήμερα όμως, όχι…
Στη γενιά των παιδιών μου -πάνε Δημοτικό, το προσδόκιμο ζωής μπορεί να φτάσει μέχρι τα 100. Οπότε ένα πτυχίο που έκαναν στα 20, πώς θα καθορίσει την καριέρα τους; Θα κάνουν πολλές καριέρες, θα πρέπει να επιμορφωθούν πολλές φορές. Και το σημαντικότερο: Θα πρέπει το εκπαιδευτικό σύστημα να τους διαμορφώσει στην κουλτούρα, που λένε οι Αγγλοσάξονες, mindset. Στον τρόπο σκέψης δηλαδή, ότι διαρκώς θα κινείσαι, θα πειραματίζεσαι, θα βελτιώνεσαι για να χτίσεις προσωπικότητα και κουλτούρα αντοχής σε δυσκολίες. Αυτό πρέπει να πετύχουμε, μέσα απ’ την εκπαίδευση, τα πανεπιστήμια, την οικογένεια.
Σας προβληματίζει αυτό που περιγράφετε;
Ναι, σαφέστατα, και είναι κομμάτι αυτών που σκεφτόμαστε -που σκέφτομαι, κάθε μέρα. Ένα ρητό λέει ότι υπάρχουν αυτοί που ρωτάνε «γιατί;» κι αυτοί που ρωτάνε «γιατί όχι;» Το θέμα είναι να μπορέσουμε ν’ ανταποκριθούμε δημιουργικά και να τα μεταβολίσουμε θετικά.
Εσείς είστε στο «γιατί όχι;»;
Ο Τσώρτσιλ έλεγε ότι «είμαι αισιόδοξος γιατί δεν έχει νόημα να είσαι και τίποτα άλλο». Είμαι σαφέστατα στο «γιατί όχι;». Και πιστεύω ότι η χώρα, αν θέλουμε να έχει προοπτική προόδου και πραγματική υπόσταση, πρέπει ν’ αγκαλιάσει αυτή τη λογική. Ο φόβος είναι συνταγή καταστροφής. Άρα αυτό που ερχόμαστε να πούμε τώρα είναι ότι πρέπει να τρέξουμε ακόμη γρηγορότερα. Όχι να φύγουμε προς τα πίσω. Ν’ αγκαλιάσουμε το αύριο, όχι το χθες.
Αξίζει τόσος κόπος;
Αυτό που λέτε, εγώ το αντιλαμβάνομαι ως εξής: Ότι αυτό είναι το διακύβευμα και πρέπει να το πετύχουμε. Αυτό είναι το ζητούμενο είτε για μια κυβέρνηση είτε για κάποιον που χειρίζεται μια σειρά από αποφάσεις, είτε για κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Ο καθένας μας να βγάλει τον καλύτερο εαυτό του.
Κεντρική Φωτό: Μενέλαος Μυρίλλας
Πηγή: To Vima