Προετοιμασίες… πολέμου για έναν ψυχρό και περιορισμένο στην καθημερινότητα χειμώνα κάνουν ήδη τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, καθώς το πολιτικό παιχνίδι του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, να ανοιγοκλείνει τη στρόφιγγα των αγωγών φυσικού αερίου κατά το δοκούν, ταράζει τις εθνικές οικονομίες, αλλά και τον προγραμματισμό εκατομμυρίων νοικοκυριών στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Καθώς άγνωστο παραμένει αν ο ακήρυχτος ενεργειακός πόλεμος της Μόσχας θα κλιμακωθεί, κάτι για το οποίο στοιχηματίζουν ήδη οι περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, η Κομισιόν ζήτησε ήδη προαιρετικό ψαλίδι 15% στην κατανάλωση φυσικού αερίου, εντείνοντας τα έκτακτα μέτρα σε περίπτωση «log out» της Gazprom, τα οποία φτάνουν μέχρι την εθνικοποίηση των ενεργειακών κολοσσών της Γαλλίας και της Γερμανίας, EDF και Uniper.

Μέσα σε κλίμα γενικευμένης αβεβαιότητας, με δραστικές περικοπές σε κλιματιστικά, φούρνους και… πισίνες απαντούν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες, ενώ αντίθετος στις προτάσεις της Κομισιόν για περικοπή 15% της χρήσης φυσικού αερίου εμφανίζεται ο ευρωπαϊκός Νότος. Καθώς η Ε.Ε. αναζητά εναγωνίως 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, στην έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας την ερχόμενη Τρίτη στρέφεται το παγκόσμιο ενδιαφέρον, με την Ελλάδα να προσέρχεται έχοντας εκπονήσει το δικό της σχέδιο ετοιμότητας.

Ενεργειακές γέφυρες με τη Μέση Ανατολή, επαναλειτουργία μονάδων άνθρακα σε όλη την Ευρώπη, στροφή των βιομηχανικών μονάδων σε καύση μαζούτ, αναστολή των μέτρων για την κλιματική αλλαγή και περικοπές σε κλιματιστικά και… φούρνους είναι μερικά μόνο από τα έκτακτα μέτρα που έχουν θέσει ήδη σε εφαρμογή πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, έχοντας επιδοθεί σε ένα ράλι εξοικονόμησης ενέργειας για να αποφύγουν έναν παγωμένο χειμώνα.

Με γνώμονα την απρόσκοπτη λειτουργία νοσοκομείων, σχολείων και βασικών βιομηχανικών υποδομών, κάτι στο οποίο ομονοούν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες προσανατολίζονται σε εθνικά μέτρα, όπως η μείωση της θερμότητας σε δημόσια κτίρια και καμπάνιες προς τα νοικοκυριά να χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια κατ’ οίκον, καθώς αδυνατούν να προβλέψουν τι μέλλει γενέσθαι αν τα διαθέσιμα ενεργειακά αποθέματα στερέψουν κάπου κοντά στα Χριστούγεννα.

Στην εντατική προσπάθεια της ευρωπαϊκής ηπείρου να αναχαιτίσει τον ενεργειακό πόλεμο φθοράς της Μόσχας απαισιόδοξη στέκει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία προβλέπει υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 1,5% αν ο Ρώσος πρόεδρος κλείσει οριστικά τη στρόφιγγα, χωρίς, ωστόσο, να είναι δυνατή προσώρας η δημοσιονομική αποτίμηση του «μαρτυρίου της σταγόνας», δηλαδή της σταδιακής περικοπής της ροής του φυσικού αερίου.

Περικοπή κατανάλωσης 15%-30%

Μολονότι η Ε.Ε. μείωσε την εξάρτησή της από ποσοστό άνω του 40% το 2021 σε μόλις 20% τον περασμένο Ιούνιο, η ενεργειακή διαφορά έχει καλυφθεί στο μεγαλύτερο μέρος της από υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), η επάρκεια του οποίου είναι οριοθετημένη. Υπό αυτό το πρίσμα, η Γηραιά Ηπειρος καλείται να αφήσει στην άκρη αυτονόητες ανέσεις του 21ου αιώνα και να μετρά τα κυβικά εκατοστά φυσικού αερίου που θα καταναλώνει στο εξής με φειδώ, δεδομένου ότι οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για την ανάγκη περικοπής της κατανάλωσης μεσοσταθμικά κατά 15% (όσο δηλαδή προτείνει και η Κομισιόν), με τα πιο ακραία σενάρια να κάνουν λόγο, σε ορισμένες περιφερειακές χώρες, ακόμη και για περικοπές που θα αγγίζουν το 30%.

«Αυτό είναι ένα μήνυμα προς όλους τους δημόσιους φορείς, καταναλωτές, νοικοκυριά, ιδιοκτήτες δημόσιων κτιρίων, προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, ότι πρέπει τώρα να λάβουν έκτακτα και γρήγορα μέτρα για την εξοικονόμηση φυσικού αερίου», τόνισε στα μέσα της εβδομάδας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανακοινώνοντας τη δέσμη προτάσεών της για έναν ενεργειακά «ασφαλή χειμώνα», με μείγμα μέτρων, ωστόσο, που δεν καλύπτει όλες τις ιδιαιτερότητες της περιφέρειας της Ευρώπης, εισπράττοντας τις πρώτες ηχηρές διαφοροποιήσεις.

Το μεγαλύτερο ζητούμενο για τον φετινό χειμώνα, ιδίως για τον ευρωπαϊκό Βορρά, είναι πώς θα καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες για τη βιομηχανία, η οποία έρχεται πίσω, όσον αφορά την προτεραιοποίηση των αναγκών, από τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας του κοινωνικού κράτους και των εκατομμυρίων νοικοκυριών.

Το τοπίο περιγράφεται ως εξαιρετικά ομιχλώδες ιδίως για τη Γερμανία, η οποία αντιμετωπίζει για πρώτη φορά μεταπολεμικά μια πρόκληση τέτοιου μεγέθους αναφορικά με το συγκριτικό της πλεονέκτημα, δηλαδή τη δευτερογενή παραγωγή της. Μολονότι τα αποθέματα ενέργειάς της βασίζονται σε ροές αερίου από τη Νορβηγία και την Ολλανδία, όπως και εισαγωγές LNG μέσω Βελγίου, η γερμανική βιομηχανία είναι ήδη ανάστατη για το πώς θα εξασφαλίσει ενεργειακή επάρκεια, ιδίως μετά τη δοκιμασία στην εφοδιαστική αλυσίδα εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.

Ηδη η γερμανική κυβέρνηση εξαπέλυσε μύδρους κατά της Μόσχας για την περιορισμένη ροή κατά την επανεκκίνηση του Nord Stream 1 στα τέλη της εβδομάδας, καθώς η γερμανική εταιρεία διαχείρισης δικτύου Gascade εκτιμά ότι η ροή διαμορφώνεται γύρω στο 40%. «Αυτά τα ανεπαρκή επίπεδα αποστολής μιλάνε μια σαφή πολιτική γλώσσα, επιβεβαιώνοντας ότι δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε αυτές τις παραδόσεις», δήλωσε ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, τη στιγμή που η Κομισιόν φέρεται, κατά πληροφορίες, να μη θεωρεί απαραίτητη την πλήρη λειτουργία για την επόμενη σεζόν βιομηχανικών μονάδων κεραμικών, γυαλιού και χημικών.

Η ισχυρή εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο πυροδότησε, σε αυτό το κλίμα, εικασίες περί «χρεοκοπίας» της γερμανικής βιομηχανικής παραγωγής, με την κυβέρνηση να περνά στο δεύτερο από τα τρία στάδια του προγράμματος έκτακτης διανομής φυσικού αερίου που έχει εκπονήσει, καθώς η χώρα πρέπει να «προετοιμαστεί για το χειρότερο», όπως επισήμανε ο κ. Χάμπεκ.

Στο πλαίσιο αυτό, θα απαγορευτεί στις εταιρείες να πωλούν φυσικό αέριο που έχουν ήδη αποθηκεύσει, ενώ η γερμανική κυβέρνηση προτίθεται να ενεργοποιήσει επίσης ένα δίκτυο λιγνιτικών σταθμών, ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Η κατάσταση για την ευρωπαϊκή βιομηχανική παραγωγή περιπλέκεται ακόμη περισσότερο, καθώς το Βερολίνο έχει προβεί σε διμερείς συμφωνίες («συμφωνίες αλληλεγγύης»), με βάση τις οποίες υπόσχεται την προμήθεια με φυσικό αέριο σε γειτονικές της χώρες σε περίπτωση ενεργειακού κραχ, ιδιαίτερα εκεί όπου διατηρεί και παραρτήματα βιομηχανικών της μονάδων, όπως η Αυστρία και η Τσεχία, ενώ έπεται και η Ελβετία, αλλά κανείς δεν μπορεί να προδικάσει τι θα συμβεί αν τα γερμανικά αποθέματα δεν επαρκούν για τις ανάγκες της ίδιας της χώρας.

Με αυτά τα δεδομένα, περισσότεροι από τους μισούς Γερμανούς πολίτες τάσσονται υπέρ της επαναλειτουργίας των εργοστασίων άνθρακα στη χώρα. Στην κατεύθυνση αυτή, το γερμανικό Κοινοβούλιο ψήφισε νέο ενεργειακό νόμο στις 8 του μήνα, θέτοντας σε κατάσταση αναμονής σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής τόσο σκληρού άνθρακα όσο και λιγνίτη.

«Σχέδια μείωσης φορτίου»

Εν τω μεταξύ, παράθυρο διακοπής της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος σε ορισμένες γαλλικές εταιρείες λόγω ανεπάρκειας της ενέργειας άνοιξε και ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Μπρουνό Λεμέρ, καθώς η κυβέρνησή του επεξεργάζεται «σχέδια μείωσης φορτίου» ως προς τις προμήθειες ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου για ορισμένες εταιρείες τον χειμώνα.

«Ας προετοιμαστούμε για μια πλήρη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτή είναι τώρα η πιο πιθανή επιλογή», εκτίμησε ο κ. Λεμέρ, περιγράφοντας ότι αυτό σημαίνει «να δούμε με πολύ συγκεκριμένο τρόπο κάθε εταιρεία, κάθε τομέα απασχόλησης, ποιες είναι οι εταιρείες που πρέπει να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας και ποιες δεν μπορούν».

Στα «σχέδια μείωσης φορτίου» περιλαμβάνεται πιθανώς το να ζητηθεί από ορισμένες εταιρείες να «επιβραδύνουν την κατανάλωση ενέργειας ή ακόμη και να διακόψουν την κατανάλωση ενέργειας για ορισμένο χρονικό διάστημα», ενώ θα ήταν «εντελώς αδύνατο για άλλες να το κάνουν χωρίς να προκαλέσουν ευρύτερες βιομηχανικές επιπτώσεις», εξήγησε ο ίδιος. Το καυτό ζήτημα της εξειδίκευσης του σχεδίου θα εγκρίνει τις επόμενες εβδομάδες ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε μια προσπάθεια το βάρος «να μοιραστεί μεταξύ της διοίκησης, των ιδιωτών και των εταιρειών», υποστήριξε ο κ. Λεμέρ.

Υπό τον φόβο της κατάρρευσης, έτοιμη να επανεκκινήσει τον κλειστό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα εμφανίζεται και η Αυστρία προκειμένου να υποστηρίξει οικιακές αλλά και βιομηχανικές ανάγκες.

Κύμα κρατικοποιήσεων

Στην πλεονεκτικότερη θέση σε επίπεδο βιομηχανίας βρίσκεται αυτή την ώρα η Φινλανδία, καθώς είναι η πλέον ευέλικτη χώρα στην αλλαγή καυσίμου. Ετσι, έχει προχωρήσει ήδη στην αντικατάσταση κατά 85% του ρωσικού πετρελαίου διακόπτοντας κάθε σύνδεση με τη Μόσχα. Με δεδομένο ότι το ρωσικό φυσικό αέριο χρησιμοποιούνταν κυρίως στη βιομηχανία, αυτό θα υποκατασταθεί πλήρως το φθινόπωρο, ενώ η χώρα θα στραφεί στις δικές της δυνάμεις σχετικά με τα ροκανίδια ξύλου, τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως σε μονάδες θέρμανσης.

Οι πρωτοφανείς συνθήκες ανατρέπουν πλήρως τον γνωστό ενεργειακό χάρτη, αφού το status quo ενεργειακών κολοσσών της Γαλλίας και της Γερμανίας έχει ανατραπεί άρδην τις τελευταίες ώρες, ωθώντας τις ηγεσίες τους στη λύση της κρατικοποίησης. Την αρχή έκανε η γαλλική κυβέρνηση εθνικοποιώντας τον γίγαντα της EDF, ανακτώντας το 100% από το 84% που διατηρούσε το γαλλικό Δημόσιο, όπως γνωστοποίησε η πρωθυπουργός της χώρας, Ελιζαμπέτ Μπορν.

Στον χορό των κρατικοποιήσεων μπήκε τα τελευταία 24ωρα και το Βερολίνο, λύνοντας τον γόρδιο δεσμό της εταιρείας Uniper, η οποία αντιμετώπιζε τον κίνδυνο χρεοκοπίας λόγω και του ειδικού ιδιοκτησιακού καθεστώτος της με τη συμμετοχή της Φινλανδίας. Με ένα γενναίο πακέτο 15 δισ. ευρώ σε εγγυήσεις και μετοχές, η γερμανική κυβέρνηση πάτησε τελικά το κουμπί της διάσωσης αποκτώντας ποσοστό 30% της Uniper, ενώ η φινλανδική μητρική εταιρεία Fortum θα κατέχει τελικά το 56% της γερμανικής εταιρείας, από το περίπου 80% που αρχικά κατείχε.

Τέλος στις θερμαινόμενες πισίνες

Την ίδια ώρα, με επίκληση στο θυμικό των Ευρωπαίων πολιτών, αλλά και ισχυρές δόσεις… φαντασίας επιχειρούν οι εθνικές κυβερνήσεις να προωθήσουν την εξοικονόμηση ενέργειας στα νοικοκυριά, τα οποία θα πρέπει να πειστούν να αφήσουν πίσω κάποιες από τις καθημερινές τους ανέσεις, αλλά και πολυτέλειες, όπως οι θερμαινόμενες πισίνες.

Στην εθελοντική συνεργασία των Γερμανών πολιτών επενδύει ο αντικαγκελάριος Χάμπεκ προκειμένου η χώρα του να βρεθεί καλά προετοιμασμένη απέναντι σε ένα ενεργειακό «φοβερό 2023», όπως είπε, εξαγγέλλοντας σειρά νέων μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας. Ανάμεσα σε αυτά είναι η επιστροφή της τηλεργασίας με στόχο την απενεργοποίηση των συστημάτων θέρμανσης σε μεγάλα κτίρια, ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων συστημάτων θέρμανσης, αλλά και η απαγόρευσης της χρήσης φυσικού αερίου για τη θέρμανση ιδιωτικών πισινών.

Παράλληλα, οι διάδρομοι στα δημόσια κτίρια της Γερμανίας θα παραμένουν χωρίς θέρμανση, εφόσον αυτά είναι εφικτό, ενώ θα υπάρχουν και έλεγχοι αναφορικά με τις δυνατότητες ενεργειακής εξοικονόμησης των κατοικιών.

Παρότι δεν οραματίζεται μια «αστυνομία θερμότητας» για τον έλεγχο των νοικοκυριών, όπως δήλωσε ο κ. Χάμπεκ, ο ίδιος έχει μιλήσει για ένα «εφιαλτικό σενάριο» στην Ευρώπη, καλώντας τους πολίτες της χώρας του να συμβάλουν στην αποτροπή του. Δίνοντας, μάλιστα, το καλό παράδειγμα, γνωστοποίησε ότι κάνει πλέον πιο σύντομο ντους και σβήνει τα φώτα στο σπίτι του προκειμένου να στηρίξει την εθνική -γερμανική- προσπάθεια.

Στο ίδιο πλέγμα μέτρων, τα κτίρια απαλλάσσονται από το να διατηρούν μια ορισμένη ελάχιστη θερμοκρασία προσφέροντας έτσι τη δυνατότητα στους ενοικιαστές να κλείνουν τη θέρμανση όταν λείπουν. Συμμορφούμενη με την απόφαση, η εταιρεία διαχείρισης ακινήτων Vonovia, μία από τις ηγέτιδες του κλάδου στη Γερμανία, ανακοίνωσε ότι η θερμοκρασία στα 500.000 διαμερίσματά της θα μειωνόταν στους 17°C τη νύχτα, γνωρίζοντας, ωστόσο, σφοδρές αντιδράσεις από μερίδα ενοίκων.

Πάντως, η προσπάθεια της γερμανικής κυβέρνησης να «μυήσει» τους πολίτες της στη νέα καθημερινότητα έχει ξεκινήσει ήδη από την άνοιξη, οπότε πολλές από τις πισίνες στη Γερμανία μείωσαν τη θερμοκρασία τους, ενώ τα κέντρα αναψυχής στο Βερολίνο προχώρησαν σε περικοπή της θέρμανσης κατά 2°C.

Κατηγορηματικά αντίθετη, ωστόσο, με τις προτάσεις της Κομισιόν για περιορισμό της χρήσης του αερίου κατά 15%, αλλά και με την υιοθέτηση εθνικών μέτρων εμφανίζεται η Ιβηρική χερσόνησος.

Από πλευράς της Ισπανίας, η υπουργός Ενέργειας, Τερέσα Ριμπέρα, δήλωσε ότι η χώρα της δεν προτίθεται να ζητήσει από τους πολίτες να περιορίσουν την κατανάλωση αερίου λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν θα εισάγουμε νόμο με την υποχρέωση να καθορίζεται η θερμοκρασία στους θερμοστάτες των κατοικιών», επαφίοντας στους ίδιους τους πολίτες την προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας. Ταυτόχρονα, όμως, γνωστοποίησε ότι η ισπανική κυβέρνηση θα προστατεύσει και την κατανάλωση αερίου των βιομηχανιών.

Στον αντίποδα, συλλογική «υπευθυνότητα» ζήτησε ο Γάλλος πρόεδρος εγκαινιάζοντας τη εκστρατεία εξοικονόμησης ενέργειας της χώρας του. Ξεκινώντας από τις δημόσιες αρχές και τις εταιρείες, ο κ. Μακρόν τούς συνέστησε να καταναλώνουν λιγότερο, «δίνοντας προσοχή στον φωτισμό τη νύχτα», αφού ο εθνικός πήχης έχει τεθεί στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% για τα επόμενα δύο χρόνια σε σύγκριση με το 2019. Το ψαλίδι αφορά τη διοίκηση, τις επιχειρήσεις και τις δομές παροχής υπηρεσιών, προκειμένου να περιοριστεί ο κίνδυνος εξάντλησης των αποθεμάτων.

Στο σχέδιο Μακρόν ανταποκρίθηκαν αμέσως τα σούπερ μάρκετ, θέτοντας σε εφαρμογής μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας από τις 15 Οκτωβρίου. Συγκεκριμένα, θα απενεργοποιούνται οι φωτεινές πινακίδες με το κλείσιμο των καταστημάτων, ενώ θα μειωθεί κατά το ήμισυ η ένταση του φωτός στους χώρους πώλησης.

Ακόμη, σχεδιάζεται «διακοπή ανανέωσης αέρα τη νύχτα, μετατόπιση της παραγωγής πάγου», αλλά και μείωση της θερμοκρασίας στα σημεία πώλησης στους 17 βαθμούς, εάν χρειαστεί κλιμάκωση των μέτρων. Τη βούλησή τους να εφαρμόσουν το νέο πλαίσιο έχουν εκφράσει ήδη οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ: E.Leclerc, Carrefour, Système U, Les Mousquetaires Intermarché, Auchan, Casino, Franprix, Monoprix, Lidl και Picard, με την περίμετρο εφαρμογής να τίθεται υπό συζήτηση και για τα πολυκαταστήματα.

Ειδική ενημερωτική καμπάνια

Παράλληλα, γαλλικοί ενεργειακοί κολοσσοί, όπως οι Engie, EDF και Total, κάλεσαν τους Γάλλους καταναλωτές να μειώσουν τη χρήση ενέργειας για να αντισταθμίσουν τις όποιες ελλείψεις ρεύματος.

Παίρνοντας τη σκυτάλη από την Ολλανδία, όπου η κυβέρνηση απηύθυνε σύσταση προς τον πληθυσμό να κάνει πιο σύντομα ντους και να μειώσει τον θερμοστάτη στους 19°C κατά τη διάρκεια της ημέρας και 15°C τη νύχτα, συμβουλές στους καταναλωτές για εξοικονόμηση ενέργειας παρέχει ειδική ενημερωτική καμπάνια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και στο Βέλγιο, με κεντρικό σύνθημα «Εχω αντίκτυπο».

Στις βελγικές νουθεσίες περιλαμβάνονται: η ρύθμιση του θερμοστάτη κατά 1°C χαμηλότερα, η θέρμανση μόνο των δωματίων που χρησιμοποιούνται, η αλλαγή της θέρμανσης σε «νυχτερινή λειτουργία» μία ώρα νωρίτερα, η αποφυγή ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών, η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, των ποδηλάτων και το περπάτημα αντί για τα ιδιωτικά οχήματα, αλλά και το «έξυπνο μαγείρεμα», δηλαδή η χρήση του φούρνου μικροκυμάτων για τη θέρμανση των τροφίμων, καθώς αυτός καταναλώνει έως και τέσσερις φορές λιγότερη ενέργεια από τις κλασικές κουζίνες.

Μέτρα μόνο για… Ούγγρους εφαρμόζει η κυβέρνησης της Ουγγαρίας, με τον πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν να απαγορεύει την έξοδο του φυσικού αερίου από τα σύνορά της από τον Αύγουστο, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Κομισιόν. Κυρίως επειδή στα έκτακτα μέτρα που εφαρμόζονται στη χώρα είναι διαφορετικές οι τιμές στα βενζινάδικα: τα καύσιμα πωλούνται φθηνότερα για τους Ούγγρους πολίτες σε σχέση με όσους κατόχους Ι.Χ. φέρουν ξένες πινακίδες, δηλαδή πολίτες της Ε.Ε. που διαμένουν στη χώρα ή τουρίστες, προκαλώντας πλήθος παραπόνων.

Κόφτης στα κλιματιστικά

Διαφορετική πλήρως είναι η εικόνα στη γειτονική Ιταλία, καθώς ο προνοητικός -και πλέον τέως- πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι φρόντισε ήδη από τον περασμένο Απρίλιο να απαγορεύσει την υπερβολική χρήση κλιματιστικού. Εισάγοντας έγκαιρα τον «θερμοστάτη λειτουργίας», στα ιταλικά σχέδια προβλέπεται ο περιορισμός του κλιματισμού στα δημόσια γραφεία σε θερμοκρασία όχι χαμηλότερη από 25 βαθμούς Κελσίου, με σκοπό την εξοικονόμηση 2-4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου το 2022.

«Θέλουμε να έχουμε ηρεμία ή θέλουμε να έχουμε ανοιχτό τον κλιματισμό;» διερωτήθηκε δημοσίως ο Μάριο Ντράγκι, ο οποίος πρότεινε επιπλέον την απενεργοποίηση των συστημάτων κλιματισμού και θέρμανσης κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης.

Στους ιταλικούς κανόνες, που ισχύουν από την 1η Μαΐου έως τις 31 Μαρτίου 2023, με ευελιξία επιμέρους τροποποιήσεων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, προβλέπεται περιορισμός του κλιματισμού στους 27°C κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, και όριο στη θέρμανση στα δημόσια κτίρια έως 19°C κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το μέτρο αφορά σχολεία, ταχυδρομεία και κυβερνητικά κτίρια, εξαιρούνται τα νοσοκομεία και οι οίκοι ευγηρίας, ενώ για τις παραβάσεις προβλέπονται πρόστιμα από 500 έως 3.000 ευρώ.

Αντίστοιχα, η κυβέρνηση της Ισπανίας τοποθέτησε το όριο για κλιματισμό γραφείου στους 27°C τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου όμως το θερμόμετρο σκαρφαλώνει πάνω από τους από 40°C. Εξαίρεση στην Κεντρική Ευρώπη αποτελεί ήδη η Πολωνία, η οποία, παρότι φλερτάρει με την έλλειψη άνθρακα, ιδίως στον βιομηχανικό τομέα της, η Πολωνή υπουργός Κλίματος Αννα Μόσκουα δήλωσε ότι «είμαστε κατά της επιβολής υποχρεωτικών στόχων μείωσης», υποστηρίζοντας ότι «ο μηχανισμός αλληλεγγύης δεν πρέπει να οδηγήσει σε μείωση της ενεργειακής ασφάλειας κανενός κράτους μέλους», απορρίπτοντας με το καλημέρα την πρόταση της Κομισιόν.

Το κλίμα δραστικής εξοικονόμησης ενέργειας στις δημόσιες υποδομές έχει επικρατήσει και στη Γερμανία. «Πρέπει πραγματικά να ανάβει η Πύλη του Βραδεμβούργου στις δύο το πρωί; Δεν πρέπει να περιμένουμε μόνο από τους πολίτες να εξοικονομούν ενέργεια», διερωτήθηκε σχετικά ο φιλελεύθερος βουλευτής Λαρς Λίντεμαν, καθώς ο δήμαρχος του Βερολίνου επεξεργάζεται σχέδια περιορισμού του ηλεκτροφωτισμού σε τμήματα της δημοτικής δραστηριότητας.

«Θερμοστάτη» στο Δημόσιο επέβαλε και το ελληνικό υπουργείο Εσωτερικών, αποσκοπώντας στη μείωση τουλάχιστον κατά 10% της ηλεκτρικής ενέργειας μέσα στο 2022 σε σχέση με τις καταναλώσεις του 2019. Ο ελληνικός «θερμοστάτης» αφορά όλο το το φάσμα του Δημοσίου (σχολεία, πανεπιστήμια, νοσοκομεία, υπουργεία, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.) και την Τοπική Αυτοδιοίκηση.