Πρόεδρος Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην έντυπη ειδική έκδοση «2025: Έτος Προκλήσεων και Ευκαιριών», η οποία περιλαμβάνει σημαντικές επώνυμες απόψεις και κυκλοφόρησε με τον «Φιλελεύθερου» την Κυριακή 12/1. Δείτε εδώ όλα τα άρθρα σε ηλεκτρονική μορφή
Η πρόσφατη οικονομική ιστορία έχει αναδείξει για ακόμη μία φορά έναν διαχρονικό άγραφο κανόνα. Οι χώρες που αναμένουν τις κρίσεις για να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις είναι οι χώρες που καταβάλλουν το μεγαλύτερο τίμημα κατά τη διάρκεια των κρίσεων. Χειρότερα, αυτές οι χώρες συνήθως διαπράττουν τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά λάθη στις καλές περιόδους. Χαλαρώνουν δημοσιονομικά είτε μειώνοντας αχρείαστα τους φόρους, είτε αυξάνοντας τις μη αναγκαίες δαπάνες και επιδοτήσεις και μαζί όμως το κοινωνικό και οικονομικό κόστος της επόμενης κρίσης.
Η ίδια ιστορία έχει αναδείξει και τα θετικά της Κύπρου. Η λήψη μέτρων που επαναφέρουν και διασφαλίζουν τη δημοσιονομική σταθερότητα και την αξιοπιστία της οικονομίας, μπορούν να την καταστήσουν ως πόλο έλξης επενδύσεων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως όλα τα φιλικά προς την οικονομία μέτρα φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και σίγουρα όχι το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Για κάθε μέτρο και κάθε μεταρρύθμιση θα πρέπει να προσμετρούνται και οι παράπλευρες επιπτώσεις. Επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, επιπτώσεις στους πολίτες, επιπτώσεις στις επόμενες γενιές. Αυτό δεν το είχαμε πράξει στην περίπτωση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος «ΚΕΠ» (γνωστό ως το πρόγραμμα των διαβατηρίων) και στο τέλος, αν και στο σύνολο της η οικονομία επωφελήθηκε, το όφελος δεν πέρασε σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας. Αντίθετα, ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας, είδε το βιοτικό του επίπεδο να χειροτερεύει, κυρίως λόγω των αυξήσεων στις τιμές των ακινήτων και εξόδων τους. Για τους ίδιους λόγους επιχειρήσεις βρέθηκαν σε δυσμενέστερη θέση.
Ακόμη ένα μάθημα που διδαχθήκαμε από την περίοδο της πανδημίας, είναι η σημασία της δημοσιονομικής σταθερότητας και της ισχυρής οικονομίας. Το κράτος παρενέβη γιατί είχε τα αναγκαία πλεονάσματα και αποθέματα, οι επιχειρήσεις και το χρηματοπιστωτικό σύστημα είχαν ήδη αρχίσει να συμπεριφέρονται πιο ορθολογιστικά και με καθαρά οικονομικά κριτήρια. Ως αποτέλεσμα, προσπεράσαμε την κρίση χωρίς σοβαρά προβλήματα και με απώλεια σχετικά λίγων θέσεων εργασίας.
Η Κύπρος, όσον αφορά στο σύνολο της οικονομίας και στα δημόσια οικονομικά, διανύει μια σχετικά πολύ καλή περίοδο. Αυτήν την περίοδο λοιπόν θα πρέπει να διορθωθούν οι παράπλευρες απώλειες του ΚΕΠ, αλλά σημαντικότερα η πολιτεία θα πρέπει να αντισταθεί σε παράλογες απαιτήσεις και να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που κάλλιστα μπορούν να την μετατρέψουν ως την πλουσιότερη χώρα της περιοχής, με τον πλούτο να κατανέμεται στο σύνολο των πολιτών της.
Δεν υπάρχει ούτε χώρος ούτε ανάγκη να επαναληφθεί για χιλιοστή φορά και να καταγραφεί σε αυτό το άρθρο το τι πρέπει να γίνει. Αυτό αναγνωρίστηκε κατά την πρώτη συνεδρίαση του σημερινού Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας, ότι όλοι γνωρίζουμε το τι ακριβώς πρέπει να γίνει και ποιοι είναι οι κίνδυνοι και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος. Αυτό που επίσης καταγράφηκε είναι ότι δεν χρειάζεται και δεν είναι πρακτικό όλες οι μεταρρυθμίσεις να εφαρμοστούν άμεσα και ταυτόχρονα. Δεν υπάρχει τέτοια ψευδαίσθηση.
Αυτό όμως που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι με αργά αλλά σταθερά βήματα να αρχίσουν να εφαρμόζονται οι μεταρρυθμίσεις. Να δοθούν κάποιες μάχες με ομάδες/ τομείς/ οργανωμένα σύνολα που θα επηρεαστούν αρνητικά από τις μεταρρυθμίσεις, αλλά που μεσοπρόθεσμα θα φέρουν πολύ μεγαλύτερο όφελος για πολύ μεγαλύτερο αριθμό συμπολιτών μας. Αφού η κοινωνία αντιληφθεί τη σημασία βλέποντας το αποτέλεσμα τέτοιων μεταρρυθμίσεων, οι επόμενες θα περάσουν πιο εύκολα. Θα έχουν τη στήριξη και όχι την αμφισβήτηση της κοινωνίας. Στόχος είναι να αλλάξει το DNA της κυπριακής οικονομίας. Οι μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει να είναι η επιβεβλημένη αντίδραση μετά από μια κρίση, αλλά μια «φυσιολογική λειτουργία» της. Μια συνεχής διαδικασία, που θα επιτρέπει στην οικονομία να αναγνωρίζει γρήγορα τους οποιουσδήποτε κινδύνους και που θα τους αποφεύγει ή αντιμετωπίζει αποτελεσματικά και που θα εντοπίζει ευκαιρίες που θα εκμεταλλεύεται.
Μπορεί η Κύπρος να μην έχει το μεγάλο μέγεθος ή τους φυσικούς πόρους που προσφέρουν πλεονεκτήματα σε άλλους. Όμως το μικρό της μέγεθος μαζί με άλλα χαρακτηριστικά της, της δίνουν την ευελιξία και τη δυνατότητα να αλλάζει και να προσαρμόζεται πολύ πιο εύκολα και αποτελεσματικά από μεγάλες οικονομίες. Οι κατά κεφαλή πιο πλούσιες χώρες είναι οι μικρές και ευέλικτες και τίποτε δεν εμποδίζει την Κύπρο να ενταχθεί σε αυτή την ομάδα, εκτός από την άρνηση της να μεταρρυθμίζεται και να προσαρμόζεται.
Πηγή: philenews.com
