Καθηγητής Ενεργειακών Συστημάτων στο Frederick University
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην έντυπη ειδική έκδοση «2025: Έτος Προκλήσεων και Ευκαιριών», η οποία περιλαμβάνει σημαντικές επώνυμες απόψεις και κυκλοφόρησε με τον «Φιλελεύθερου» την Κυριακή 12/1. Δείτε εδώ όλα τα άρθρα σε ηλεκτρονική μορφή
Η ενεργειακή μετάβαση, η οποία κατά κύριο λόγο αφορά τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις αειφόρες πηγές ενέργειας, είναι ένα αναγκαίο και φιλόδοξο παγκόσμιο εγχείρημα που παρουσιάζει τρεις κύριες προκλήσεις. Η πρώτη πρόκληση αφορά την ανάγκη για ανάπτυξη υποδομών για την εγκατάσταση ενεργειακών διασυνδέσεων και τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας και υδρογόνου, αφού οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, είναι μεταβλητές (ή αναξιόπιστες) πηγές ενέργειας και εξαρτώνται από τις καιρικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν πάντα να παρέχουν σταθερή και συνεχόμενη παροχή ενέργειας (24 ώρες, 7 ημέρες την εβδομάδα) και για να εξασφαλιστεί αξιόπιστος εφοδιασμός με ενέργεια, πρέπει να κατασκευαστούν πρόσθετες υποδομές (π.χ., συστήματα αποθήκευσης ενέργειας συμπεριλαμβανομένου του υδρογόνου) που δημιουργούν επιπρόσθετο ενεργειακό κόστος.
Η δεύτερη πρόκληση αφορά την ανάγκη μετάβασης σε έξυπνα και ψηφιοποιημένα ενεργειακά συστήματα. Αυτό απαιτεί μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει αλλαγές στην παραγωγή, τη μεταφορά, τη διανομή και την κατανάλωση ενέργειας και την ανάπτυξη νέων πολιτικών, κανονισμών και κινήτρων για τη στήριξη της ενεργειακής μετάβασης και πάλι με την δημιουργία επιπρόσθετου ενεργειακού κόστους. Η τρίτη κύρια πρόκληση αφορά την ανάγκη αντιμετώπισης των πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της ενεργειακής μετάβασης, αφού η ενεργειακή μετάβαση μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει στο κλείσιμο σταθμών παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, στην απώλεια θέσεων εργασίας σε αυτές τις βιομηχανίες και αρνητικές επιπτώσεις στις κοινότητες που εξαρτώνται από αυτές τις βιομηχανίες.
Παρά τις προκλήσεις αυτές, η ενεργειακή μετάβαση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της επείγουσας απειλής της κλιματικής αλλαγής και τη διασφάλιση ενός βιώσιμου ενεργειακού μέλλοντος. Η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί τη συνεργασία και τις προσπάθειες κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και ατόμων σε όλο τον κόσμο. Για αυτό χρειάζεται ο ριζικός μετασχηματισμός των ενεργειακών συστημάτων και υποδομών με την κατάρτιση από το κάθε Κράτος Μέλος της ΕΕ μακροπρόθεσμου ολοκληρωμένου σχεδιασμού ενεργειακής μετάβασης, με στόχο την ελαχιστοποίηση της αναμενόμενης αύξησης του ενεργειακού κόστους, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους πυλώνες της ενέργειας, και όχι μόνο στον ηλεκτρικό τομέα, όπως είναι (α) ο ενεργειακός τομέας θέρμανσης και ψύξης, (β) ο ενεργειακός τομέας μεταφορών, (γ) ο ενεργειακός τομέας ηλεκτρισμού, (δ) ο ενεργειακός τομέας εξοικονόμησης ενέργειας, (ε) ο ενεργειακός τομέας αξιοποίησης γηγενών υδρογονανθράκων και άλλων ενεργειακών πόρων, και (στ) η προστασία και η διαχείριση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών.
Έχοντας υπόψη ότι η Κύπρος δεν έχει ακόμη καταρτίσει μακροπρόθεσμο, πέραν του 2050, ολοκληρωμένο σχεδιασμό ενεργειακής μετάβασης, όπως έχουν πράξει τα πλείστα κράτη μέλη της ΕΕ, πρέπει να αρχίσουμε να εργαζόμαστε από σήμερα για την ανάπτυξη στοχοθετημένων στρατηγικών για μια περισσότερο βιώσιμη Κύπρο, επιταχύνοντας την μετάβαση της χώρας μας. Τέτοιες στρατηγικές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τα πλεονεκτήματα της γύρω περιοχής όσον αφορά την ανάπτυξη αειφόρων τεχνολογιών και ενεργειακών υποδομών διασύνδεσης και τις συνέργειες που πιθανόν να προκύπτουν. Οι ενεργειακές στρατηγικές που θα αναπτύσσονται πρέπει να είναι συντονισμένες και να τυγχάνουν διαβούλευσης και αποδοχής από την Πολιτεία έτσι ώστε να μπορούν να συμφωνούνται από όλες τις κοινοβουλευτικές δυνάμεις και αρμόδιους φορείς του Κράτους διασφαλίζοντας με βέλτιστο τρόπο, για τη συγκράτηση του ενεργειακού κόστους, τη συνέχεια και τη συνέπεια της ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου ανεξάρτητα με την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία. Όλα τα πολιτικά κόμματα, με σοβαρότητα, θα πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου. Είναι η ώρα πλέον των επιστημονικά τεκμηριωμένων διακομματικών ενεργειακών συμφωνιών.
Εν κατακλείδι, για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας μας χρειάζεται γενναία στροφή προς τις πράσινες τεχνολογίες και τις πολιτικές ενεργειακής αποδοτικότητας με τον κατάλληλο σχεδιασμό της ενεργειακής μετάβασης της Κύπρου. Πρέπει να βρεθούμε όλοι στην ίδια πλευρά έτσι ώστε να κινηθούμε προς μια ενεργειακά αειφόρο ανάπτυξη για το καλό των επόμενων γενεών. Αποφάσεις που θα παρθούν σήμερα σε ενεργειακά θέματα θα πρέπει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες αφού θα έχουν να κάνουν με μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Θα μπορούσαμε, αφού θέσουμε ρεαλιστικούς και επιστημονικά τεκμηριωμένους στόχους με γενική αποδοχή να τους εφαρμόσουμε με συνέπεια. Αυτοί οι στόχοι θα είναι από τη φύση τους υψηλού ρίσκου και μακροχρόνιας εφαρμογής.
Πηγή: philenews.com