Oι τεχνολογικές αλλαγές και κυρίως η τεχνητή νοημοσύνη, ο γεωοικονομικός κατακερματισμός, η οικονομική αβεβαιότητα, οι δημογραφικές αλλαγές και η πράσινη μετάβαση -μεμονωμένα ή σε συνδυασμό- είναι από τους κύριους μοχλούς που αναμένεται να διαμορφώσουν και να μεταμορφώσουν την παγκόσμια αγορά εργασίας έως το 2030.
Η έκθεση Future of Jobs 2025 συγκεντρώνει και αναλύει τις απόψεις 1.000 κορυφαίων παγκόσμιων εργοδοτών -που εκπροσωπούν συλλογικά περισσότερους από 14 εκατομμύρια εργαζομένους σε 22 βιομηχανικούς κλάδους και 55 οικονομίες από όλο τον κόσμο- για να εξετάσει πώς αυτές οι τάσεις επηρεάζουν τις θέσεις εργασίας, τις δεξιότητες και τις στρατηγικές μετασχηματισμού του εργατικού δυναμικού που σκοπεύουν να ακολουθήσουν οι εργοδότες, κατά τη διάρκεια του ορίζοντα 2025 έως 2030.
Θα μπορούσε κάποιος να διερωτηθεί: μπορεί μια μικρή αγορά εργασίας, όπως είναι αυτή της Κύπρου, να επηρεαστεί άμεσα από τις εξελίξεις που συντελούνται στον παγκόσμιο χάρτη;
Η απάντηση μάλλον είναι απλή. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπου όλες οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις, το εργατικό δυναμικό της Κύπρου δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο από τη ραγδαία επέλαση των νέων τεχνολογιών και να μην επηρεάσει το προφίλ των εργαζομένων που θα αναζητούν οι επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση «Future of Jobs 2025», που εμβαθύνει στο μέλλον της εργασίας τα επόμενα πέντε χρόνια, η παγκόσμια αγορά εργασίας αναδιαμορφώνεται, με γνώμονα την τεχνολογική ανάπτυξη, την πράσινη μετάβαση, τις οικονομικές και τις δημογραφικές αλλαγές.
Δεξιότητες για επιβίωση
Οι εργοδότες, με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, αναμένουν ότι 4 στις 10 βασικές δεξιότητες που απαιτούνται στην αγορά εργασίας θα αλλάξουν έως το 2030. Η αυξανόμενη εστίαση στα προγράμματα συνεχούς μάθησης, αναβάθμισης δεξιοτήτων (reskilling και upskilling) θα επιτρέψει στις εταιρείες να προβλέπουν και να διαχειρίζονται καλύτερα τις μελλοντικές απαιτήσεις, αναφέρει η έκθεση «Future of Jobs 2025».
Νέα επαγγέλματα και ευκαιρίες
Η τεχνολογία -και ιδιαίτερα η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και η ρομποτική- οδηγεί στη δημιουργία νέων επαγγελματικών ευκαιριών. Οι ρόλοι που σχετίζονται με την ανάπτυξη λογισμικού και την ανάλυση δεδομένων βρίσκονται στην κορυφή της λίστας, όπως καταγράφεται στην έκθεση:
- Ειδικοί μεγάλων δεδομένων (Big Data Specialists): ανάλυση τεράστιων όγκων δεδομένων για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων.
- Προγραμματιστές εφαρμογών και λογισμικού (Software Developers): Δημιουργία ψηφιακών λύσεων για επιχειρήσεις και καταναλωτές.
- Μηχανικοί FinTech: Σχεδιασμός εφαρμογών για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, όπως ψηφιακές τράπεζες και blockchains.
- Αναλυτές ασφάλειας δικτύων: Προστασία συστημάτων από κυβερνοεπιθέσεις.
- Σχεδιαστές UX/UI: Βελτίωση της εμπειρίας χρήστη σε ψηφιακό περιβάλλον.
Εργασία και βιώσιμες πρακτικές
Η μετάβαση σε πιο βιώσιμες πρακτικές δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης, ειδικά σε τομείς που αφορούν την ανανεώσιμη ενέργεια και την περιβαλλοντική διαχείριση. Επαγγέλματα που προβλέπεται να έχουν αυξανόμενη ζήτηση στον συγκεκριμένο τομέα, με βάση την εκθεση είναι τα εξής:
- Μηχανικοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Renewable Energy Engineers): Σχεδιασμός και ανάπτυξη λύσεων για ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια.
- Περιβαλλοντικοί μηχανικοί (Environmental Engineers): Διαχείριση πόρων για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
- Ειδικοί αυτόνομων και ηλεκτρικών οχημάτων: Ανάπτυξη και βελτίωση οχημάτων χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
- Τεχνικοί εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων: Εξειδικευμένοι επαγγελματίες για την τοποθέτηση συστημάτων ηλιακής ενέργειας.
Γερνούμε, θέλουμε φροντίδα!
Σύμφωνα με την έκθεση, οι δημογραφικές αλλαγές, όπως η γήρανση του πληθυσμού, αυξάνουν τη ζήτηση για επαγγέλματα που σχετίζονται με την υγεία και την εκπαίδευση. Έτσι, στον ανθρωπιστικό τομέα επαγγέλματα με υψηλή ζήτηση προβλέπεται να είναι:
- Νοσηλευτές και ειδικοί υγειονομικής φροντίδας: Ανάγκη για υποστήριξη ηλικιωμένων και ατόμων με χρόνιες ασθένειες.
- Κοινωνικοί λειτουργοί: Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής μέσω της παροχής υπηρεσιών υποστήριξης.
- Καθηγητές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: Ιδιαίτερη ζήτηση σε αναπτυσσόμενες οικονομίες με νεανικούς πληθυσμούς.
- Ειδικοί στην προσχολική εκπαίδευση: Βασική εκπαίδευση για μικρά παιδιά σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.
Παραγωγή – διανομή τροφίμων
Η επεξεργασία και διανομή τροφίμων αναμένεται να αυξηθούν, καθώς οι παγκόσμιες ανάγκες για τρόφιμα αυξάνονται. Επαγγέλματα στην κορυφή του συγκεκριμένου τομέα είναι:
- Εργαζόμενοι στην επεξεργασία τροφίμων: Παραγωγή, συντήρηση και διανομή τροφίμων.
- Υπάλληλοι λειτουργίας μηχανών τροφίμων: Χρήση αυτοματοποιημένων μηχανών για την επεξεργασία και τη συσκευασία προϊόντων. Η αυτοματοποίηση στον τομέα αυτό αναμένεται να ενισχύσει την παραγωγικότητα, απαιτώντας όμως εξειδίκευση και συνεχή κατάρτιση.
15 επαγγέλματα στα «πάνω» τους
Ποια είναι τα σημερινά επαγγέλματα που μπορεί να επηρεαστούν, σύμφωνα με την έκθεση και να διαφοροποιήσουν την αγορά εργασίας;
- Υπάλληλοι γραφείου και γραμματειακό προσωπικό. Ταμίες, υπάλληλοι έκδοσης εισιτηρίων, διοικητικοί υπάλληλοι, βοηθοί και εκτελεστικοί γραμματείς και άλλοι είναι κλάδοι που αναμένεται να δουν τη μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτους αριθμούς. Επίσης, επιχειρήσεις που προσφέρουν ταχυδρομικές υπηρεσίες, ταμίες τραπεζών και υπάλληλοι καταχώρησης δεδομένων είναι επίσης ειδικότητες που αναμένεται να επηρεαστούν. Συνδυάζοντας εκτιμήσεις από εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα, η έκθεση απαριθμεί 15 επαγγέλματα που θα σημειώσουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και 15 θα ακολουθήσουν πτώση.
Σύμφωνα με τον πίνακα της έκθεσης, τα επαγγέλματα που θα επιβιώσουν την επόμενη πενταετία είναι: - Οι αγρότες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας, καθώς οι χειρωνακτικές εργασίες είναι δύσκολο να υποκατασταθούν (πλήρως) από ρομπότ (τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον).
- Οι οδηγοί και οι υπηρεσίες διανομής, οι προγραμματιστές λογισμικού και εγγράφων, οι εργάτες οικοδομής, πωλητές καταστημάτων συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα.
- Στην έκτη θέση βρίσκονται οι εργαζόμενοι στην επεξεργασία τροφίμων, ακολουθούν οι οδηγοί αυτοκινήτων, φορτηγών και μοτοσικλετών, επαγγελματίες νοσηλευτές, εργαζόμενοι σερβιρίσματος τροφίμων και ποτών, διευθυντές γενικών και επιχειρησιακών δραστηριοτήτων, επαγγελματίες κοινωνικής εργασίας, διαχειριστές έργων, καθηγητές πανεπιστημίων και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εκπαιδευτές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και βοηθοί προσωπικοί φροντίδας.
Και τα 15 που… δεν
Τα επαγγέλματα τα οποία σύμφωνα με την έκθεση θα έχουν πτωτική τάση είναι:
– Ταμίες και υπάλληλοι εισιτηρίων, διοικητικοί βοηθοί και εκτελεστικοί γραμματείς, επιστάτες κτηρίων, καθαριστές και οικονόμοι, υπάλληλοι καταγραφής υλικών και τήρησης αποθεμάτων και την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι εργαζόμενοι στις εκτυπώσεις και συναφή επαγγέλματα.
Ακολουθούν λογιστές και υπάλληλοι μισθοδοσίας, λογιστές και ελεγκτές, συνοδοί και εισπράκτορες μεταφορών, φύλακες ασφαλείας, ταμίες τραπεζών και συναφείς υπάλληλοι, υπάλληλοι εισαγωγείς δεδομένων, υπάλληλοι πληροφόρησης και εξυπηρέτησης πελατών, γραφίστες, διαχειριστές επιχειρηματικών υπηρεσιών και διοίκησης, εξεταστές και ερευνητές απαιτήσεων.
Τι δεν μπορεί να κάνει η τεχνολογία
Σύμφωνα με την έρευνα, σχεδόν το 70% των εταιρειών σχεδιάζει να προσλάβει νέους εργαζομένους με δεξιότητες σχεδιασμού εργαλείων και βελτιώσεων τεχνητής νοημοσύνης και το 62% σκοπεύει να προσλάβει περισσότερα άτομα με δεξιότητες, για καλύτερη εργασία παράλληλα με την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα.
Πάντως, ορισμένες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η υπηρεσία αποθήκευσης αρχείων Dropbox και η εφαρμογή εκμάθησης γλωσσών Duolingo, αναφέρουν την τεχνητή νοημοσύνη ως λόγο για απολύσεις.
Ωστόσο, πολλές θέσεις εργασίας χαμηλών προσόντων που δεν έχουν σχέση με την τεχνητή νοημοσύνη θα επιβιώσουν. Τα ξενοδοχεία θα μπορούσαν να αρχίσουν να χρησιμοποιούν ένα chatbot AI (είναι μια μορφή λογισμικού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, είτε σ’ έναν ιστότοπο, είτε σε μια εφαρμογή που χρησιμοποιεί μηχανική εκμάθηση και επεξεργασία φυσικής γλώσσας) αντί για έναν θυρωρό, αλλά αυτό το chatbot δεν μπορεί να ξεφορτώσει τις αποσκευές από ένα αυτοκίνητο ή να προσφέρει άλλες υπηρεσίες στους πελάτες.
Τα εστιατόρια θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ένα iPad για παραγγελίες, αλλά κάποιος πρέπει ακόμα να ετοιμάσει το φαγητό και να το σερβίρει στους πελάτες. Το ίδιο ισχύει για τα κέντρα αισθητικής περιποίησης και τα επαγγέλματα που περιλαμβάνουν τη φροντίδα ανθρώπων, όπως κέντρα παιδικής μέριμνας, γηροκομεία, ξενώνες και νοσοκομεία.
Πηγή: philenews.com